Trong không khí vui mừng đón chào năm mới Canh Tý 2020; mừng Đảng ta tròn 90 mùa xuân và lực lượng cựu TNXP chúng ta mừng 70 năm ngày Bác Hồ sáng lập, tôi xin được nêu một tấm gương giữ sáng mãi phẩm chất đảng viên và phẩm chất TNXP đến giai đoạn cuối đời. Đó là cụ cựu tù yêu nước, thương binh hạng hai, nguyên Phó Trưởng ban Kiểm tra Tỉnh ủy Quảng Ngãi Nguyễn Thông. Sắp bước vào tuổi 90, nhưng ai mới gặp thì đoán cụ nhiều lắm cũng chỉ gần 80. Hằng ngày cụ thường chăm bón vườn rau, tưới cây, nuôi gà để “tăng thêm chất”. Cụ vẫn đi bộ, đi xe đạp đến thăm bạn bè, con cháu. Sách báo, tạp chí và làm thơ, đọc thơ… là món ăn tinh thần và cũng là “vũ khí” không thể thiếu để cụ bền bỉ chiến đấu, chiến thắng bọn “giặc nội xâm”, trước hết là để bản thân phòng ngừa suy thoái.
Cụ Nguyễn Thông (trái) và tác giả bài viết
Đã rất lâu tôi mới về thăm lại cụ, tôi hết sức ngạc nhiên với sức vượt lên các quy luật tự nhiên của cụ để giữ vững niềm tin, tăng thêm nghị lực, trao truyền cảm hứng sống vui, sống khỏe, sống có ích cho lớp cháu con. Tôi hỏi cụ: Với quy luật của đất trời, đời người có hạn, trên 70 tuổi trở thành “người xưa nay hiếm”, sức khỏe đi theo chiều xuống dốc. Vậy bí quyết nào làm cho cụ đến nay chân tay vẫn hoạt bát, đầu óc minh mẫn, vẫn ăn ngon, ngủ yên? Cụ không trả lời trực tiếp câu tôi hỏi mà chỉ cười, cười rất hồn nhiên. Rồi những câu chuyện tâm tình của cuộc đời cụ làm cho tôi sáng thêm, thấm sâu vào lòng về bí quyết sống lâu, sống khỏe, sống có ích. Trước hết và quyết định nhất là sống có niềm tin vào lý tưởng cách mạng mà Bác Hồ và Đảng đã tìm ra, để sống lạc quan yêu đời, yêu người, yêu nước, yêu dân và một điều đặc biệt không kém, là luôn luôn giữ vững khí thế thanh niên xung phong.
Cuộc đời của cụ Thông không hề thuận buồm xuôi gió, mà đã phải trải qua không biết bao nỗi gian truân mới tới được bến bờ gió yên, biển lặng. Trong cả cuộc đời, cụ đã phải dành trọn 30 năm cầm súng đánh giặc, bắt đầu từ ngày toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp cho đến sau ngày Mỹ cút, ngụy nhào 30/4/1975. Sau hai cuộc kháng chiến cứu nước, để lại trong người cụ 3 vết thương nặng và 3 cái tên mới “Tẩu Như Phi”, khi dũng cảm, mưu trí đánh lừa bọn CIA để cùng đồng đội thoát khỏi nhà tù của Mỹ – Ngụy. Với tất cả những gian lao, khốc liệt diễn ra suốt 30 năm ấy, không hề làm cụ chùn bước mà chỉ làm tăng tinh thần nghị lực để chiến đấu, chiến thắng và hoàn thành xuất sắc tất cả các trọng trách của một cán bộ “nằm vùng” từ Bí thư Đảng ủy xã đến Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy kiêm Chính trị viên Huyện đội, chỉ huy các Đội Thanh niên xung phong vũ trang rồi Phó Trương ban Kiểm tra Tỉnh ủy.
Song đến sau ngày đất nước thống nhất, quê hương bước vào chặng đường mới với những thời cơ, thuận lợi mới nhưng kèm theo đó vô vàn những thách thức, nguy cơ làm cho cụ Thông không thể tránh một “tai nạn” tưởng chừng như cuộc đời vẻ vang của người chiến sĩ cộng sản sẽ dừng lại từ đây.
Một tai nạn? Không! Một thử thách mới đối với bản lĩnh người chiến sĩ cách mạng trong giai đoạn mới. Vào lúc này, Đảng và Dân đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải không ngừng nêu cao vai trò tiên phong gương mẫu, đi đầu trong mọi lĩnh vực hoạt động, trên mọi mặt trận đấu tranh để bảo vệ thành quả cách mạng, để chiến thắng nghèo nàn lạc hậu, và chấn hưng đất nước thì gia đình ông gặp quá nhiều khó khăn. Người vợ đầu hy sinh hơn 10 năm, nay ông lấy người vợ mới, một cựu TNXP cũng là thương binh, đẻ thêm 3 đứa con, rồi bản thân ông vết thương tái phát, sức khỏe giảm sút. Nên một trọng trách mới rất nặng nề của Đảng đang tin tưởng sẽ trao cho ông, buộc ông phải suy nghĩ nhận hay không? Trong thâm tâm ông hoàn toàn không nghĩ đến chức vụ, quyền lợi, chỉ duy nhất nghĩ đến việc phải hoàn thành thật tốt nhiệm vụ được giao. Nếu không đủ sức hoàn thành thật tốt thì đề nghị Đảng giao cho cán bộ có đủ sức, tài hơn. Và ông tự nguyện xin về hưu sớm.
Cùng lúc đó, thời thế đổi thay, hầu hết đồng đội, đồng chí, cả những chiến sĩ cấp dưới của ông trong chiến tranh đều vươn lên đảm nhận nhiều cương vị, chức vụ đi liền với chính sách lương, thưởng, phụ cấp… nên đời sống cao lên, con cháu có điều kiện học hành, trưởng thành tiến bộ. Cùng lúc này, một số cán bộ mang nặng chủ nghĩa cá nhân, công thần, lợi dụng thời điểm chia tách, tái lập tỉnh để vụ lợi, tranh giành chức quyền, gây mất đoàn kết nội bộ. Trong hoàn cảnh đó nhiều người lo lắng cho gia đình ông vừa gặp nhiều khó khăn về kinh tế, lại gặp phải nghịch cảnh đang diễn ra sẽ ảnh hưởng đến tư tưởng, tâm tư, tình cảm của ông. Nhưng trái lại, những tấm gương sáng trong thời chiến ông không để lu mờ mà càng tỏa sáng hơn. Với kinh nghiệm tích lũy trong mấy chục năm chiến tranh, nhất là thời gian làm công tác kiểm tra của Đảng, ông dồn hết tâm huyết trao truyền kinh nghiệm cho lớp cán bộ trẻ, trong đó có con trai ông đang giữ chức vụ Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy khối Doanh nghiệp tỉnh.
Một kinh nghiệm mà cũng là bí quyết để cán bộ kiểm tra làm tốt nhiệm vụ Dân tin, Đảng giao, đó là bản thân phải thật “sạch”, lời nói phải thể hiện bằng hành động, trước khi đi kiểm tra đối tượng thì phải tự kiểm tra bản thân mình. Hành động đầu tiên và cũng rất kịp thời để góp phần giải quyết tình hình đang nóng tại địa phương, hai cha con ông – một cựu cán bộ kiểm tra và một cán bộ kiểm tra đương chức – đã cùng với vợ ông, cựu chiến sĩ TNXP thuyết phục gia đình thống nhất quyết định chia đều 1/2 căn nhà cấp bốn và mảnh vườn 200m2 chính quyền mới cấp để mời một cán bộ hưu, thương binh nặng từ huyện miền núi chuyển về cùng ở, cùng chia ngọt sẻ bùi với nhau.
Từ đó, tấm gương của cụ Nguyễn Thông, một cựu chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, một cựu cán bộ kiểm tra của Đảng hòa quyện với phẩm chất TNXP – phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ – càng lan tỏa và càng chứng minh cho phẩm chất cách mạng của lớp đảng viên được vinh dự trực tiếp thu nhận sự quan tâm lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Bác Hồ, nên “Tuổi càng cao, gương càng sáng”. Và những tấm gương sáng đó được tiếp tục trao truyền cho lớp lớp cháu con, góp phần chỉnh đốn Đảng trong sạch vững mạnh, phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng bộ địa phương trong công cuộc xây dựng phát triển kinh tế – xã hội của thời kỳ mới.
Nguyễn Anh Liên
