Thấm thoát năm hết đến lại đến, tiễn năm Canh Tý đón năm Tân Sửu. Năm con trâu lại nhớ đến chuyện con trâu nhà cu Tèo.
Ảnh internet
Ngày ấy cách đây ngót năm mươi năm, khi chúng tôi còn là những học trò trường làng. Quê tôi là một vùng đồng chiên trũng “chưa mưa đã úng, chưa nắng đã hạn”, cuộc sống người dân quanh năm lam lũ, bán mặt cho đất bán lưng cho trời. Vậy mà cái đói nghèo vẫn cứ đeo đẳng người dân quê tôi.
Thuở ấy người nông dân làm đất chủ yếu bằng sức kéo của con trâu, con bò. Thông thường mọi nhà trong làng đều nuôi bò, riêng nhà thằng cu Tèo (tên thật là Tâm) nuôi một con trâu mộng, bố cu Tèo mua tận ngoài Hà Nam. Con trâu có đôi sừng to dài, đôi mắt mỗi khi có người trêu chọc thì đỏ ngầu giận dữ.
Cu Tèo sáng đi học còn buổi chiều thì đưa trâu ra ngoài đồng cho ăn. Hàng ngày khi thả trâu ra đồng thì Cu Tèo lại tranh thủ cắt cỏ đem về nhà để tối cho trâu ăn thêm. Được chăm sóc tốt nên trâu nhà cu Tèo béo khỏe, cày bừa luôn được hợp tác xã đánh giá ở mức xuất sắc. Khi đã hết mùa vụ cày bừa thì bố cu Tèo lại cho kéo xe vận chuyển đất đá, vật liệu, hàng hóa phục vụ cho bà con trong làng xã…
Con trâu nhà cu Tèo được chăm sóc chu đáo, cẩn thận, mùa hè thì tắm rửa sạch sẽ, mùa đông thì chuống trại che chắn chống gió lùa, cho uống nước ấm. Mặc dù thời gian làm việc ít có ngày nghỉ nhưng con trâu vẫn béo khỏe, nước da mùa hè cũng như mùa đông lúc nào cũng đen bóng. Một điều đặc biệt con trâu nhà cu Tèo mỗi khi gặp những con trâu khác là đỏ hoe mắt rồi lồng lên đuổi đánh. Có nhiều lần nó chạy khắp cánh đồng đuổi đánh con trâu khác, làm cho mọi người phải trách xa không ai dám đến gần. Mặc dù hung hãn nhưng được cái nết làm thì không ai chê được, những khi đông vụ thì con trâu nhà cu Tèo cày bừa cả ngày, trong khi đó những con trâu khác chỉ làm một buổi là phải nghỉ. Vì thế công điểm nhà cu Tèo bao giờ cũng cao đứng đầu bảng trong làng. Tiếng lành đồn xa, nhiều người ở khắp nơi đến vật nài mua nhưng ông Ba bố cu Tèo không bán, ông bảo:
– Các cụ thường nói Con trâu là đàu cơ nghiệp mà, vì vậy tìm được con trâu được cái nết làm, nết ăn đâu phải dễ! Tuy nó lắm khi cũng hung hãn khi gặp những con trâu khác bầy, nhưng để thuần được nó cũng công phu lắm.
Nhiều người cũng hay nói ra nói vào, kiểu Trâu buộc, ghét trâu ăn, nhưng ông Ba chỉ cười xòa, không để bụng.
Những năm 1967, 1968 giặc Mỹ leo tháng đánh phá miền Bắc, khu vực cầu Đò Lèn là trong điểm đánh phá ác liệt của máy bay Mỹ. Con trâu nhà cu Tèo cũng đã tham gia vào việc kéo pháo lên trận địa, vận chuyển đạn dược tiếp tế cho mặt trận. Mỗi lần đi phục vụ như vậy ông Ba luôn đem theo cả bao tải cỏ, rơm khô cho trâu ăn.
Một đêm cuối năm 1968 trong một lần đi phục vụ vận chuyển sơ tán hàng hóa ở ga Đò Lèn, con trâu đã bị một mảnh bom vào chân trước. Mặc dù ông Ba đã chạy khắp nơi tìm thuốc chữa nhưng không có hiệu quả, từ đó con trâu nhà cu Tèo không còn làm mưa, làm gió trong làng nữa, con trâu nhà cu Tèo cũng dần dần bị lãng quên. Cũng thời gian ấy thằng cu Tèo cùng với lũ bạn trang lứa trong làng đã lần lượt lên đường ra trận. Chiến tranh kết thúc thằng cu Tèo là thương binh 2/4 và chuyển về công tác tại nông trường. Hàng năm mỗi khi tết đến xuân về nhóm bạn chăn trâu thuở nào có dịp lại quây quần bên nhau, ôn lại những kỷ niệm một thời không bao giờ quên. Mỗi làn như thế đều kể chuyện con trâu nhà cu Tèo của một thuở xa xưa ấy./.
Bùi Văn Hoằng
