Trường Sơn ngày ấy thuở ban đầu
Đường lầy trơn trượt xe sệt cầu[i]
Thanh Niên Xung Phong khai thác đá
Duy tu, nâng cấp chống lầy trơn.
Vách núi chênh vênh, đứng cheo leo
“Tai Bèo[ii]” từng cặp, dạng chân chèo
Em nắm chòong xoay, anh quai búa
Dưới nắng Trường Sơn, túa mồ hôi.
Mỗi khi chòong khít em lại ngồi
Khéo tay xúc mạt đá từng muôi[iii]
Lỗ chòong cần mẫn sâu vào núi
Theo đúng ý mình, ta dừng chơi.
“TÔ NÍT – MA TÔN[iv]” em khéo nhồi
Thuốc mìn lưng lửng lỗ là thôi
Anh tra kíp nổ, dây cháy chậm
Cẩn thận châm ngòi! Xong, chạy thôi.
Có lần, mìn vừa mới nổ xong
Tan khói! Máy bay đã lượn vòng
Đồng đội kịp lao vào hang trú
Ầm ầm! Trận mưa: bom bi rơi.
Đá nhỏ, đá vừa xếp gọn nơi
Đá to búa tạ đập tơi bời
Theo xe, đá đến nơi cần đến
Núi đá nhỏ dần theo “lính” thôi.
Hà Đỗ Tú
Hội viên Hội VHNTTS VN,
CTV Bản tin cựu TNXPVN.
[i] Cầu là tên gọi của một bộ phận hình cầu nằm giữa trục nối hai bánh xe sau (hoặc trước) của ô tô, trong đó chứa một hệ thống bánh răng gọi là bộ “vi sai”. Bộ vi sai được nối với 2 bánh sau bằng 2 láp ngang và nối với động cơ bằng một ống hình trụ gọi là láp dọc. Động cơ chuyển động sẽ làm quay láp dọc, từ đó tác động lên bộ vi sai làm quay 2 láp ngang và giúp bánh xe lăn bánh. Về nguyên tắc thì hai bánh không được phép chuyển động với cùng một vận tốc khi vào khúc cua vì sẽ gây ra hiện tượng lết bánh làm lật xe, do đó bộ vi sai có công dụng giúp hai bánh chuyển động tương đối độc lập, trong đó bánh này phải ” tựa” vào bánh kia mới quay được.
[ii] Mũ tai bèo được làm từ vải kaki chất lượng cao, có khả năng che nắng. Có quai đeo để điều chỉnh.
[iii] Một loại dụng cụ xúc mạt đá
[iv] Tên 2 loại thuốc nổ dùng để phá đá mở đường theo cách gọi của TNXP
