Hưởng ứng phong trào “Cựu TNXP giúp nhau làm kinh tế, xóa đói giảm nghèo bền vững vì nghĩa tình đồng đội” ông Nguyễn Xuân Cát đã tiên phong thực hiện mô hình kinh tế trồng cây Mắc ca xen chè trên diện tích 2ha đất[1]. Mô hình trồng Mắc ca xen chè của gia đình ông được nhân dân trong huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu và một số tỉnh lân cận học hỏi kinh nghiệm và làm theo. Được sự ủng hộ đồng ý của lãnh đạo chính quyền tỉnh, huyện, ông đã tham gia đoàn công tác để khảo sát điều kiện khí hậu thổ nhưỡng và cung cấp 350 cây mắc ca giống, hướng dẫn kỹ thuật trồng cây Mắc ca thí điểm cho bà con nhân dân 5 tỉnh vùng phía bắc của nước bạn Lào.
Ông Nguyễn Xuân Cát báo cáo tại hội nghị ngày 15/7 tại Hà Nội. Ảnh: Đồng Sỹ Tiến.
Năm 2019, ông thành lập Hợp tác xã (HTX) Hội Cựu TNXP Tân Uyên, trực tiếp làm chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Chủ nhiệm. HTX triển khai kinh doanh nhiều ngành nghề, gồm: mô hình trang trại VAC; trồng cây nông- lâm nghiệp; thu mua các sản phẩm chè búp, quả Mắc ca tươi để chế biến sản phẩm khô tiêu thụ trên thị trường, cung cấp cây giống Mắc ca cho bà con nhân dân trên địa bàn. Ông cùng HTX đầu tư hơn 2 tỉ đồng để xây dựng xưởng chế biến hạt Mắc ca, thu mua từ 15 đến 20 tấn hạt Mắc ca tươi tùy theo thời vụ và chế biến thành các sản phẩm như: hạt Mắc ca sấy khô (cả vỏ; tách vỏ), tinh dầu hạt mắc ca, bột dinh dưỡng từ hạt Mắc ca. Sản phẩm Mắc ca của HTX được đánh giá đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao và được Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu tặng Bằng khen và cấp giấy chứng nhận “Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2022”. Ông cùng HTX đầu tư 3 tỉ đồng xây dựng xưởng chế biến búp chè tươi với công suất 15 tấn chè búp tươi/ngày.
Khởi đầu với không ít khó khăn do thiếu kinh nghiệm làm công tác quản lý, vùng nguyên liệu địa phương chưa rộng, đầu ra của sản phẩm của HTX còn ít. Nhưng với định hướng đúng đắn, có ý chí phấn đấu, biết rút kinh nghiệm và khắc phục mọi khó khăn tồn tại, tích cực áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất để nâng cao hiệu quả và chất lượng sản phẩm; coi trọng quảng bá sản phẩm của HTX và bảo vệ quyền lợi chính đáng của các thành viên trong HTX , cùng với đó là sự quan tâm ủng hộ, tạo điều kiện của các ban ngành đoàn thể địa phương, công việc sản xuất kinh doanh của HTX ngày càng đi vào ổn định, sản phẩm đạt chất lượng cao hơn, được thị trường đón nhận, thu nhập HTX hàng năm tăng dần, HTX bao tiêu sản phẩm Mắc ca và chè trong huyện và tỉnh. Kết quả sản xuất kinh doanh của HTX từ năm 2019 đến nay đạt trên 5,5 tỉ đồng, đã góp phần giải quyết công ăn việc làm cho nhiều lao động ở địa phương với thu nhập bình quân từ 5-6 triệu đồng/tháng.
Với cương vị là Chủ tịch Hội Cựu TNXP huyện Tân Uyên, ông đã gương mẫu, tiên phong trong phát triển kinh tế, gương mẫu, tích cực tham gia các hoạt động vì nghĩa tình đồng đội. Ông luôn dành sự quan tâm giúp đỡ đối với cán bộ, hội viên có hoàn cảnh khó khăn, giúp họ vượt qua khó khăn, vươn lên làm kinh tế với những việc làm cụ thể như: hỗ trợ cây giống, tạo công ăn việc làm cho cán bộ, hội viên, con em hội viên tham gia HTX; vận động các nhà hảo tâm, tài trợ 40 triệu đồng cho hội viên trong huyện vay làm kinh tế. Phối hợp với tổ chức chính trị xã hội quyên góp 200 triệu đồng xây dựng 2 nhà tình nghĩa cho hội viên; tặng 8 sổ tiết kiệm với tổng số tiền là 23 triệu đồng và trao 165 suất quà với tổng số tiền là 33 triệu đồng cho cán bộ, hội viên nhân dịp lễ, tết; chỉ đạo ban chấp hành huyện hội mua 45 bộ áo quần đồng phục với tổng số tiền là 20 triệu đồng để tặng cho 45 hội viên trong toàn huyện.
Với những nỗ lực phấn đấu và đóng góp không mệt mỏi, ông đã vinh dự được tặng thưởng Huy chương kháng chiến hạng Nhất của Chủ tịch nước; Huân chương Itxala hạng Nhất của Chính phủ Lào; Kỷ niệm chương TNXP của Trung ương Đoàn; 2 Bằng khen của Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam và nhiều giấy khen của tỉnh hội, các tổ chức đoàn thể. Ông là một trong 13 cá nhân được Trung ương Hội tặng bằng khen về thành tích trong phong trào “Cựu TNXP làm kinh tế giỏi Vì nghĩa tình đồng đội”, giai đoạn 2019-2024.
Một số hình ảnh khác (do nhân vật cung cấp)
Lê Lam Hương
[1] 180 cây Mắc ca trồng xen 1,5 ha chè.
