Ngày 8/10/2024, nhân kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024), Thành đoàn Hà Nội và Thành hội Hà Nội tổ chức gặp mặt Đội TNXP công tác tiếp quản Thủ đô tại Trường Lê Duẩn[1], với sự tham dự của hơn 30 cựu TNXP. Trong số đó có đồng chí Phan Diễn, nguyên ủy viên Bộ Chính trị, nguyên thường trực Ban Bí thư; hiện là Ủy viên Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam.
Quang cảnh buổi gặp mặt.
Phát biểu tại buổi gặp mặt, Trưởng ban Liên lạc Đội TNXP công tác tiếp quản Thủ đô Nguyễn Văn Khang (ảnh dưới) cho biết, Đội TNXP công tác tiếp quản Thủ đô gồm hơn 300 đội viên, do đồng chí Vương Bích Vượng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam làm Đội trưởng.
Đội được thành lập vào tháng 7/1954 tại đình làng Sòng, nay thuộc xã An Khánh, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Yêu cầu đội viên phải là các học sinh có khả năng làm công tác vận động quần chúng, đang học ở các trường trung học kháng chiến ở Việt Bắc, như Hùng Vương, Tân Trào, Lương Ngọc Quyến, Ngô Sĩ Liên, Huỳnh Thúc Kháng… Hơn 300 đội viên khi đó được chia thành 17 phân đội, vinh dự vào Hà Nội từ ngày 3 đến ngày 6-10-1954 để chuẩn bị công tác tiếp quản Thủ đô.
Thành hội, Thành đoàn tặng hoa chúc mừng.
Các đội viên có nhiệm vụ tiếp cận với nhân dân để tuyên truyền, giải đáp khúc mắc cho người dân, giải thích cho nhân dân hiểu về chính sách tiếp quản của Đảng và Nhà nước; dọn dẹp, trang hoàng đường phố; tuyên truyền, vận động thanh niên và nhân dân tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ chào đón bộ đội về tiếp quản Thủ đô…
Sáng 10-10, các phân đội tỏa về các khu phố, hướng dẫn nhân dân đón chào bộ đội tiến vào tiếp quản Thủ đô. Hòa cùng nhân dân, thanh, thiếu nhi Thủ đô tay trong tay, cờ hoa, biểu ngữ, khẩu hiệu tưng bừng đón chào đoàn quân trở về sau 9 năm xa cách…
Đồng chí Vũ Trọng Kim tặng sách cho ông Nguyễn Văn Khang.
Sau ngày tiếp quản Thủ đô, các phân đội lại về các khu phố để xây dựng phong trào: phổ biến chính sách của Đảng, Chính phủ; xóa khẩu hiệu cũ, kẻ khẩu hiệu mới trên đường phố; vận động thanh thiếu niên và nhân dân hăng hái tham gia các hoạt động xã hội như vệ sinh khu phố; tập hợp thanh niên tổ chức sinh hoạt Đoàn; tuyên truyền chống cưỡng ép di cư… Một bộ phận của đội tiếp tục đi tiếp quản thành phố Hải Dương, Hải Phòng.
Năm 1955, Đội giải thể, các đội viên được chia ra nhận những nhiệm vụ tại Trung ương Đoàn, Thành đoàn và các Quận, Huyện đoàn; nhiều đội viên hăng hái tiếp tục xung phong đi xây dựng đường sắt Hà Nội, Lào Cai; người chuyển về làm việc tại bộ, ngành; một số được cử đi học ở nước ngoài… Hầu hết đội viên tiếp quản Thủ đô sau này đều trở thành cán bộ nòng cốt của thành phố. Các đội viên đều trải qua nhiều nhiệm vụ của Đảng, nhà nước giao và hoàn thành nhiệm vụ.
“Từ hơn 300 đồng chí, hiện nay Đội TNXP tiếp quản Thủ đô chỉ còn khoảng 50 người, đều đã bước qua tuổi 90. Tuy 70 mùa Thu đã qua, nhưng ký ức về những ngày tiếp quản Thủ đô không phai mờ trong mỗi cựu TNXP và trong lịch sử dân tộc”, ông Nguyễn Văn Khang chia sẻ.
Phát biểu tại buổi gặp mặt, Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam Vũ Trọng Kim (ảnh trên) kính chúc các bác sức khỏe, bày tỏ sự vinh dự được tham gia cuộc gặp gỡ rất có ý nghĩa; 70 năm đã qua đã để lại những dấu ấn lịch sử về những ngày tháng 10 tiếp quản Thủ đô. Đây là một sự kiện quan trọng trong nhiều hoạt động của Thủ đô chào mừng 70 năm giải phóng.
Chủ tịch Hội Cựu TNXP Hà Nội Nguyễn Văn Đính (ảnh trên) vui mừng và trân trọng cảm ơn sự hiện diện của các bác đội viên Đội TNXP công tác tiếp quản Thủ đô; nhấn mạnh, đây là những nhân chứng lịch sử cho một thời kỳ hào hùng, oanh liệt của Hà Nội, góp phần tô thắm trang sử vàng truyền thống của Thủ đô ngàn năm văn hiến, anh hùng.
“Hội Cựu TNXP Hà Nội và các thế hệ thanh niên mãi trân trọng, tự hào, ghi nhớ và biết ơn những đóng góp của các bác, các đồng chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự nghiệp xây dựng Thủ đô và sự phát triển của tổ chức Hội”, ông Nguyễn Văn Đính nhấn mạnh.
 |
 |
Tặng quà.
Những cựu TNXP U90, U100 vẫn minh mẫn. Nhiều bác đã kể lại những kỷ niệm chưa từng in trong sách: ngày 2/8/1954, đội tập trung ở Đại Từ, Thái Nguyên để học tập 8 chính sách của Đảng, Chính phủ đối với đồng bào vùng mới giải phóng, 10 điều kỷ luật trước khi vào tiếp quản Thủ đô và nhiệm vụ của đội. Đến đầu tháng 10, Đội hành quân đi bộ từ Thái Nguyên về Hà Nội. Địa điểm tiếp quản đầu tiên là Nhà thương Đồn Thủy (nay là Bệnh viện 108). Tại đây, đội trải chiếu ngủ dưới đất, mặc quần áo đồng phục. Các đội viên nữ mặc váy kaki, áo sơ mi trắng cổ lá sen[2], đội mũ cối – một sự pha trộn độc đáo giữa phong cách trẻ trung của các tiểu thư Hà Nội với sự trang nghiêm của những cán bộ cách mạng. Đêm 9/10, không ai ngủ, mỗi người một việc, tất bật chuẩn bị cho sáng hôm sau. Đến sáng 10/10/1954, các phân đội tỏa về các khu phố để dán khẩu hiệu, phát truyền đơn, hướng dẫn nhân dân, gọi loa mời thanh niên ra đón các cánh quân từ 5 cửa ô tiến vào Hà Nội.
“Lúc đó, hàng vạn người dân ùa kín 2 bên đường, tay cầm cờ hoa, giương cao ảnh Bác Hồ. Người hát, người đàn, người đánh trống tạo nên một không khí tưng bừng. Trong ký ức tôi đó là một dấu ấn không bao giờ quên, một cảm giác vô cùng thân thương và trìu mến” bà Hiếu (ảnh trên) nhớ lại.
 |
 |
Tặng huy hiệu.
Tại chương trình, Thành hội Hà Nội trao tặng Huy hiệu “Cựu thanh niên xung phong làm theo lời Bác” cho 29 đội viên Đội TNXP công tác tiếp quản Thủ đô; các đội viên cũng nhận được quà của Thành đoàn và Thành hội Hà Nội.
Một số hình ảnh khác
Đồng Sỹ Tiến
[1] Trường Lê Duẩn là cơ sở đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Đội cho giáo viên Tổng phụ trách và cán bộ chỉ huy Đội của thành phố Hà Nội.
