Sinh ra trong những năm cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, gần 3 tuổi mới được gặp mặt bố, cô bé ấy là tôi nay đã hơn 50 mùa xuân. Duyên phận cho tôi yêu màu áo xanh Bộ đội Cụ Hồ. Trong ký ức những năm tuổi thơ và những ngày cắp sách tới trường, hình ảnh chú bộ đội và những cô gái mở đường ăn sâu trong tâm trí qua những bài thơ, bài học lịch sử, những bộ phim… Đặc biệt là những câu chuyện bố kể cho tôi khi tham gia quân đội chiến đấu ở cả Đông và Tây Nam Bộ trong những năm 70 của thế kỷ trước.
Đại diện Tỉnh hội Phú Thọ, Huyện hội Thanh Ba trao quà Tết của bác Phan Diễn cho cựu TNXP nghèo. Ành: Bùi Thị Mai Thi
Lại là duyên phận đưa tôi tới làm việc tại Trung ương Hội Cựu Thanh niên xung phong (TNXP) Việt Nam, được phục vụ và tiếp xúc với những con người đã góp sức mình viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc. Trong số đó là được gặp bác Phan Diễn, người cựu TNXP trong Đội Thanh niên công tác tiếp quản Thủ đô năm ấy, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam từ khóa I đến nay..
Ngày đầu gặp Bác tôi thấy Bác bình thường, giản dị như bao ông cụ khác. Nhưng dần dần khi tiếp xúc tôi mới thấy rõ được tâm, tầm và trí tuệ của người lãnh đạo vì dân mà phục vụ.
Bác luôn trăn trở về cuộc sống và những khó khăn vất vả của cựu TNXP nói chung và nữ cựu TNXP nói riêng, những người đã cống hiến tuổi thanh xuân của mình vì nền độc lập, tự do của dân tộc. Bác là một trong những người khởi nguồn của hoạt động nghĩa tình đồng đội và các chương trình dành cho nữ cựu TNXP. Nhiều năm qua, tết nào Bác và gia đình cũng gửi đến cựu TNXP khó khăn những phần quà tết ấm áp tình đồng đội, đồng chí. Số tiền đóng góp của gia đình Bác vào Quỹ Nghĩa tình đồng đội cựu TNXP Việt Nam đến nay là khoảng một tỷ đồng.
Ngày nay dù tuổi cao, tai và mắt kém hơn nhưng Bác vẫn luôn dành sự quan tâm đặc biệt tới các hoạt động của Hội Cựu TNXP Việt Nam và cụ thể là các công tác tham gia giải quyết chính sách đối với cựu TNXP đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến và các hoạt động chăm lo, giúp đỡ các cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn.
Bác Phan Diễn chia sẻ về dự án “Kết nối sức mạnh cộng đồng phòng tránh thiên tai”. Ảnh internet
Ngoài ra Bác còn là Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai[1] mà tiền thân là Quỹ hỗ trợ phòng tránh thiên tai miền Trung. Với vai trò kết nối cộng đồng, phòng tránh thiên tai qua 15 năm đi vào hoạt động, Quỹ đã triển khai các chương trình dự án tại 55/63 tỉnh, thành phố trên cả nước, bao gồm 19 tỉnh miền Bắc, 14 tỉnh miền Trung, 17 tỉnh miền Nam và 5 tỉnh Tây Nguyên. Đã xây dựng 122 công trình cộng đồng phòng tránh thiên tai gồm 88 nhà lớp học và trường học, 20 trạm y tế, 14 nhà sinh hoạt cộng đồng, trong đó có 3 công trình được xây dựng ở các hải đảo. Xây dựng 142 bể bơi học đường, lắp đặt 843 trạm đo mưa, 16 tháp cảnh báo lũ tự động và chi 1.026 suất học bổng vì tương lai xanh… Vận động tài trợ để trang bị đồ dùng, trang thiết bị dạy học cho 250 trường học bị lũ lụt làm hư hại đồ dùng… Trồng thí điểm 106 HA rừng ngập mặn phòng hộ đê biển. Xây dựng 25 công trình nước sạch tại các vùng hạn hán, xâm nhập mặn… hỗ trợ 1.114 phụ nữ nghèo và trao hàng vạn xuất quà để cứu trợ khẩn cấp cho các hộ dân gặp khó khăn lớn sau bão lũ[2]. Năm 2023, thay mặt Quỹ, Bác Phan Diễn nhận giải thưởng Hành động vì cộng đồng (Human Act Prize 2023) [3] ở tuổi 86.
Bác Phan Diễn phát biểu tại buổi Gặp mặt lực lượng thanh niên xung phong làm nhiệm vụ tiếp quản Thủ đô ngày 08/10/2024. Ảnh: Đồng Sỹ Tiến
Đồng hành cùng bác là người bạn đời Diễm Hồng cũng rất ân cần chu đáo, thấu hiểu và chia sẻ những việc làm của chồng. Bao năm qua, bà là người trực tiếp cùng chồng trao những yêu thương đến với những người dân gặp khó khăn, trong đó có các cựu TNXP.
Là một một cán bộ công tác Trung ương Hội Cựu TNXP nhiều năm qua, tôi thấy thật vinh dự và tự hào. Noi theo tấm gương của Bác, mỗi chúng ta hãy sống và làm việc thật tốt, là một ngọn lửa nhỏ góp vào bó đuốc để soi sáng con đường xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Nếu muốn tìm hiểu thêm về cuộc đời của Bác Phan Diễn, kính mời các độc giả đón xem cuốn sách “Người biết lo xa” do nhà báo Diệu Ân viết và Nhà xuất bản Hồng Đức xuất bản tháng 7/2024.
Tạ Thị Hồng Hạnh
Phó Chánh Văn phòng Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam
[1] Qũy do bác Phan Diễn cùng nhiều cá nhân và tổ chức uy tín đã thành lập năm 2008
[2] Số liệu tính đến năm 2023.
[3] Giải thưởng nhằm tôn vinh, thúc đẩy những dự án vì cộng đồng, ghi nhận xứng đáng những tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đang nỗ lực cống hiến cho xã hội do báo Nhân Dân tổ chức lần đầu ngày 11/12/2023, với sự đồng hành của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ. Từ 35 hồ sơ dự án lọt vào vòng chung kết, ban giám khảo đã chọn ra 5 dự án xuất sắc nhất để trao giải: Chương trình hành động Vinamilk Pathways to Dairy Net Zero (Công ty cổ phần Sữa Việt Nam); Kết nối sức mạnh cộng đồng phòng tránh thiên tai; Vì cuộc sống tốt đẹp hơn (LOréal Vietnam); Hành động khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh tại Việt Nam (Tổ chức Viện trợ nhân dân Na Uy (NPA) Việt Nam); Thay đổi bản chất ngành sữa Việt Nam trên nền tảng phát triển bền vững, vì sức khỏe cộng đồng (Công ty cổ phần Tập đoàn TH).
