Trong y học cổ truyền, “khí huyết không thông thì sinh bệnh”. Điều này đặc biệt đúng với những người có thói quen ngồi lâu, nằm nhiều. Tình trạng tê cứng, phù nề chân mà nhiều người gặp phải sau khi ngồi làm việc hàng giờ hay đi xe đường dài chính là dấu hiệu của việc máu huyết ở chi dưới không được lưu thông tốt. Trong y học cổ truyền, tình trạng này được gọi là “huyết ứ” – tức là máu bị ứ trệ tại các kinh lạc, nếu kéo dài có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, thậm chí là các biến chứng nguy hiểm như huyết khối tĩnh mạch sâu.
Tuy nhiên, có một bài tập vô cùng đơn giản nhưng mang lại lợi ích lớn, được cả y học cổ truyền và hiện đại công nhận, đó là bài tập co duỗi cổ chân (còn gọi là Ankle pumps).
Vì sao bài tập này hiệu quả?
Khi thực hiện động tác co và duỗi cổ chân, các cơ bắp chân được vận động liên tục, hoạt động như một “máy bơm cơ học” giúp đẩy máu từ chân trở về tim. Quá trình này giúp máu lưu thông tốt hơn, ngăn ngừa tình trạng ứ trệ, giảm phù nề hiệu quả. Y học cổ truyền nhấn mạnh rằng: “Khí hành tắc huyết hành” – khí lưu thông thì máu mới luân chuyển. Động tác này chính là một cách nhẹ nhàng để giúp khí huyết vận hành, nuôi dưỡng các tạng phủ.
Ngoài ra, bài tập co duỗi cổ chân còn mang lại nhiều lợi ích khác:
- Hỗ trợ phục hồi: Với những người sau phẫu thuật chân, khớp gối hoặc mổ bụng, bài tập này giúp khí huyết không bị đình trệ do ít vận động, từ đó thúc đẩy quá trình hồi phục và giúp vết thương nhanh liền hơn.
- Tăng cường linh hoạt cho khớp: Động tác này giúp khớp cổ chân trở nên linh hoạt, ngăn ngừa cứng khớp, đồng thời nuôi dưỡng gân cơ (theo y học cổ truyền, “Can chủ cân, Thận chủ cốt” – tạng Can và Thận khỏe mạnh thì gân xương mới bền chắc).
Hướng dẫn thực hiện bài tập
Bài tập này rất dễ thực hiện và có thể áp dụng ở bất cứ đâu, dù bạn đang ngồi hay nằm:
- Ngồi hoặc nằm ở tư thế thoải mái, hai chân duỗi thẳng.
- Thả lỏng bàn chân, sau đó duỗi mũi chân xuống dưới hết mức có thể, giữ trong 1-2 giây.
- Tiếp đó, kéo mũi chân lên trên về phía ống chân, giữ trong 1-2 giây.
- Thực hiện động tác nhẹ nhàng, có kiểm soát. Mỗi lần tập từ 10-15 nhịp, lặp lại 2-3 lần mỗi ngày.
Lưu ý
- Những người đang bị sưng, đau hoặc bầm tím nhiều ở chân, hoặc có chấn thương nặng cần cẩn trọng.
- Những người có tiền sử bị huyết khối cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập.
Bài tập nhỏ này là một cách dưỡng sinh hiệu quả, giúp dòng máu trong cơ thể luôn luân chuyển, từ đó tạng phủ được nuôi dưỡng đầy đủ, gân cốt mềm mại và tâm thần an hòa. Đây là một minh chứng rõ ràng cho triết lý “phòng bệnh hơn chữa bệnh” của y học cổ truyền.
Theo Trung tâm Thuốc Dân Tộc
