“Phục vụ quên mình – Anh dũng xung phong – Lập công vẻ vang” – khẩu hiệu vàng son ấy đã trở thành truyền thống bất diệt của lực lượng TNXP Giải phóng miền Nam. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống Tổng đội TNXP Giải phóng miền Nam (20/4/1965 – 20/4/2025), và đặc biệt là sự kiện Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập đơn vị TNXP C12-65 Bình Giã vừa được tổ chức, chúng ta cùng nhìn lại chặng đường vẻ vang, thấm đẫm hy sinh của những lớp thanh niên tuổi đôi mươi kiên cường.
Đơn vị C12-65 Bình Giã là minh chứng sống động cho tinh thần bất khuất ấy. Từ năm 1965, đơn vị đã đảm nhận vai trò kép: vừa trực tiếp chiến đấu, vừa phục vụ hậu cần (vận chuyển vũ khí, cáng thương, mở đường), góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
Hào khí từ những ngày đầu thành lập
Tổng đội TNXP Giải phóng miền Nam ra đời trong giai đoạn gay go và ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Hàng vạn thanh niên ưu tú từ mọi miền đất nước đã lên đường, theo tiếng gọi thiêng liêng “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, sẵn sàng gánh vác những nhiệm vụ nặng nề nhất. Họ không chỉ là lực lượng hậu cần mà còn nhiều lần trực tiếp cầm súng chiến đấu, hiến dâng tuổi trẻ cho độc lập, tự do.
Trong dòng chảy lịch sử hào hùng đó, đơn vị C12-65 Bình Giã chính thức được thành lập vào ngày 12/12/1965 tại suối Xà Môn, ấp 3 Kim Long, xã Ngãi Giao (nay thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu). Lá cờ truyền thống mang dòng chữ “Bình Giã chiến thắng” không chỉ là biểu tượng, mà còn là lời thề son sắt của tuổi trẻ miền Đông Nam Bộ, quyết tâm đánh bại chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ.
Ngay sau khi thành lập, đơn vị nhanh chóng được bổ sung lực lượng từ các tỉnh, nâng tổng quân số lên gần 200 người. Họ sát cánh cùng Liên đội 5, Sư đoàn 5 bộ đội Giải phóng, đảm bảo huyết mạch giao thông và tham gia chiến đấu trực diện.
TNXP ngâm mình làm cầu cho đồng đội cáng thương trên con suối Nhum, tỉnh Tây Ninh, năm 1968. Ảnh: PHẠM THÍNH
Những chiến công thầm lặng và vang dội
Trong gần một thập kỷ chiến đấu (1965 – 1975), C12-65 đã tham gia trên 40 trận đánh lớn nhỏ, kiên cường đảm nhận mọi nhiệm vụ từ vận chuyển, cứu thương đến xung phong mở đường.
Những chiến công tiêu biểu minh chứng cho tinh thần chiến đấu quả cảm của đơn vị:
- Tại trận Võ Đắc – Võ Su: Sau 5 giờ chiến đấu quyết liệt, đơn vị đã cùng bộ đội địa phương tiêu diệt gọn đại đội Bảo An 738 và hai đại đội của Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 43, Sư đoàn 18 quân đội VNCH thu 76 khẩu súng các loại.
- Chiến dịch Kim Long II (19/6/1967): C12-65 phục vụ trận đánh, phối hợp cùng Trung đoàn 4 và C41 huyện Châu Đức, tiêu diệt Tiểu đoàn bộ binh cơ giới địch, phá hủy 78 xe cơ giới, loại khỏi vòng chiến đấu một tiểu đoàn bộ binh Mỹ.
- Trận Halayna đêm 18/5/1969 (ngã 3 Cây Gõ, xã Lộc An, huyện Long Thành) tham gia tiêu diệt 2/3 quân số Tiểu đoàn Thái Lan.
- Trận đánh sân bay Bình Sơn đêm 17 rạng 18/9/1969: Đơn vị đã tham gia đánh tiêu diệt hoàn toàn một Tiểu đoàn Thái Lan,
Trong các trận ấy, C12-65 phối hợp chặt chẽ với bộ đội chủ lực, dũng cảm tấn công, góp phần vào thắng lợi chung. Có lúc đơn vị còn được giao giữ mũi tấn công, không chỉ phục vụ mà còn chiến đấu trực diện, kiên cường.
Bên cạnh nhiệm vụ chiến đấu, C12-65 còn đảm bảo “mạch máu giao thông” của chiến trường. Các đội viên ngày đêm san lấp hố bom, mở đường, khắc phục giao thông, đảm bảo vũ khí, lương thực kịp thời tiếp viện tiền tuyến. Dưới mưa bom bão đạn, họ sáng tạo vượt khó, tìm cách sinh tồn, giữ vững ý chí sắt đá: “Còn một giọt sức, là còn góp cho Tổ quốc.”
Những đóng góp lớn lao ấy đã đưa C12-65 Bình Giã trở thành biểu tượng sáng ngời của “ý chí thép, tinh thần quên mình, lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc”.
TNXP Giải phóng miền Nam vác đạn trong kháng chiến chống Mỹ. Ảnh tư liệu
Tôn vinh và Tri ân
Đất nước thống nhất, đơn vị C12-65 có 48 đội viên đã anh dũng hy sinh (30 nam, 18 nữ) – hầu hết đều ở tuổi đôi mươi. Hiện còn 2 đồng đội vẫn chưa tìm thấy phần mộ. Máu xương của họ đã hòa vào đất mẹ, làm nên ngày toàn thắng.
Ghi nhận sự hy sinh ấy, Đảng và Nhà nước đã trao tặng nhiều phần thưởng cao quý:
Tập thể C12-65 được trao tặng Huân chương Thành đồng hạng Nhất, Huân chương Quân công cùng nhiều phần thưởng khác.
- Đặc biệt, hai nữ TNXP Phạm Thị Mãnh và Phạm Thị Yến đã được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng.
Lễ kỷ niệm 60 năm – Lời tri ân và nhắn gửi
Sáng ngày 25/9/2025, tại Khu du lịch Bửu Long, tỉnh Đồng Nai, Hội Cựu TNXP tỉnh đã long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập đơn vị TNXP C12-65.
Đây không chỉ là một sự kiện chính trị – văn hóa trọng đại mà còn là ngày hội ân tình. Nhiều cựu TNXP đã không kìm được nước mắt khi ôn lại ký ức chiến trường. Bác Nguyễn Văn Hòa, nguyên chiến sĩ C12-65, xúc động chia sẻ: “Gặp lại nhau hôm nay là nhờ máu xương anh em đã ngã xuống. Mong lớp trẻ sống và cống hiến xứng đáng với sự hy sinh ấy.”
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh Đồng Nai Phan Thanh Hạ (ảnh trên), nhấn mạnh: “Truyền thống của TNXP Giải phóng miền Nam, đơn vị C12-65 Bình Giã chiến thắng là tài sản vô giá của dân tộc, hun đúc ý chí, thôi thúc thế hệ hôm nay xung phong trên những mặt trận mới: công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo vệ vững chắc Tổ quốc.”
Một tiết mục văn nghệ trong buổi lễ.
Trong khuôn khổ chương trình, Ban Tổ chức đã trao hơn 50 phần quà tri ân cho các cựu TNXP. Tỉnh đoàn Đồng Nai cũng đã phát động phong trào “Tuổi trẻ Đồng Nai tiếp bước truyền thống TNXP”, khuyến khích đoàn viên rèn luyện, học tập và lao động sáng tạo, đồng thời tổ chức giao lưu – tọa đàm giữa thế hệ trẻ và nhân chứng lịch sử.
60 năm đã trôi qua, nhưng dấu chân TNXP vẫn in đậm trên mảnh đất miền Đông Nam Bộ. Truyền thống “Phục vụ quên mình – Anh dũng xung phong – Lập công vẻ vang” tiếp tục là ngọn lửa tinh thần dẫn dắt thế hệ mai sau. Lễ kỷ niệm đã khép lại trong không khí tự hào, là lời nhắn gửi sâu sắc đến thế hệ trẻ: hãy tiếp bước cha anh, chung tay xây dựng một nước Việt Nam “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Phùng Văn Soạn – Phạm Thị Hạnh
Hội Cựu TNXP tỉnh Đồng Nai
