Trung ương Cục miền Nam[i] là một vùng chiến địa
Là đầu não năm nào của cách mạng miền Nam
Trong chiến tranh vẫn giữ được an toàn
Nay sừng sững trở thành khu di tích …
Hơn năm mươi năm, chiếc sa bàn chiến dịch
Trận đánh năm nào lại tái hiện lên
Địch đánh, địch càn tứ phía triền miên
Ta trụ vững vẫn không hề nao núng
Bốn phía bủa vây không ngừng tiếng súng
Bảo vệ thế nào không tổn thất được đây?
Vượt biên giới sang Cam-pu-chia để bảo toàn lực lượng
Thế trận bầy ra, mưu lược bậc thầy
Xưa Khổng Minh[ii] đóng quân vùng núi hiểm
Đã nhiều lần mang quân tiến đánh mọi nơi
Nhử cho địch phải điên đầu xung trận
Bị Khổng Minh dàn thế trận đánh tơi bời
Nay thế trận vùng Tây Ninh hiểm trở
Giăng thế cờ bát quái mọi nơi
Địch tấn công bị ta đánh tơi bời
Chiến dịch Gian-xơn Xi-ty [iii]đã biến thành tro bụi
Chiến thắng một thời, vinh quang mãi mãi
Giương ngọn cờ cách mạng đến thành công
Căn cứ xưa, nay xán lạn một vùng
Thành di sản của Việt Nam thắng Mỹ./.
Ngày 31/7/2018
Thơ: NGÔ VĂN TUYẾN
Ảnh: Đồng Sỹ Tiến
[i] Trung ương Cục miền Nam là một bộ phận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, thường xuyên do Bộ Chính trị thay mặt lãnh đạo trực tiếp lãnh đạo cách mạng Nam Bộ trong thời kỳ 1951-1954 và miền Nam Việt Nam thời kỳ 1961-1975, (từ 1964 địa bàn B2). Thời kháng Mỹ, Trung ương Cục chỉ đạo Đảng Nhân dân cách mạng Việt Nam (sau xác định Đảng bộ Miền Nam Đảng Lao động Việt Nam), trực tiếp địa bàn B2, trực tiếp chỉ đạo chính sách Mặt trận Dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam và Chính phủ Cách mạng lâm thời trên cơ sở chủ trương Trung ương Đảng, nhận chỉ thị của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, thông qua Ban Thống nhất TW. Trung ương Cục miền Nam nằm ở tỉnh Tây Ninh. Hiện nay, những dấu tích còn lại tại nơi đây đã được thủ tướng chính phủ Việt Nam xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.
[ii] Gia Cát Lượng (181 – 234), biểu tự Khổng Minh hiệu Ngọa Long tiên sinh là nhà chính trị, nhà quân sự kiệt xuất của Trung Quốc trong thời Tam Quốc. Gia Cát Lượng là một nhà ngoại giao cự phách và cũng là một nhà phát minh tài ba. Đóng góp lớn nhất của Gia Cát Lượng chính là việc giúp hình thành thế chân vạc tam quốc, liên minh Thục-Ngô chống Ngụy. Ông được công nhận là một trong những chiến lược gia vĩ đại và xuất sắc nhất trong thời đại của ông, và được so sánh với một chiến lược gia tài ba khác của Trung Quốc là Tôn Tử. Hình tượng của ông càng trở nên nổi tiếng qua tác phẩm tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa, một trong Tứ đại kỳ thư của văn minh Trung Hoa.
[iii] Junction City (thường phiên âm thành Gian-xơn Xi-ty) là một chiến dịch kéo dài 53 ngày của Quân đội Mỹ và Quân lực Việt Nam Cộng hòa nhắm vào các căn cứ của lực lượng Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ở Chiến khu C, tức vùng Lò Gò – Xa Mát ngày nay (phía Việt Nam Cộng hòa gọi là Vùng 3 chiến thuật) vào đầu năm 1967. Đây là cuộc hành quân lớn nhất của Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam – huy động 35.000 quân Mỹ và Việt Nam Cộng hoà và kéo dài từ 22 tháng 2 đến 15 tháng 4 năm 1967 – để đánh vào vùng kiểm soát của quân Giải phóng nhưng đã thất bại.