Ảnh: Đồng Sỹ Tiến
Trải qua 20 năm (2005-2025), với sự kiên trì, bền bỉ “Phát huy truyền thống vẻ vang, vai trò nhân chứng lịch sử đoàn kết, tâm huyết xây dựng Hội vững mạnh vì nghĩa tình đồng đội” Hội Cựu TNXP tỉnh Thái Bình đã phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, với nhiều thành tựu:
Xây dựng tổ chức Hội vững mạnh từ cơ sở
Với phương châm “Ở đâu có cựu TNXP ở đó có tổ chức Hội, ở đâu có tổ chức Hội ở đó có hoạt động nghĩa tình đồng đội”, từ chỗ ban đầu chỉ có một số tổ chức sơ khai, đến nay Hội Cựu TNXP tỉnh Thái Bình đã có 8 tổ chức Hội cấp huyện, với bình quân mỗi huyện có trên 2.600 hội viên; 242 tổ chức Hội cấp xã, quy tụ 21.367 hội viên. Hội đã trở thành lực lượng xã hội đặc thù, ngày càng khẳng định vai trò trong hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân.
Ghi nhận, tôn vinh những đóng góp lịch sử
Với trách nhiệm là nhân chứng lịch sử, Hội đã phối hợp trình Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho nhiều tập thể và cá nhân: Tiểu đội xung kích Đại đội 873 (2010), Đại đội 895 và liệt sĩ Nguyễn Thị Hồng Mùi (2013), Lực lượng TNXP tỉnh Thái Bình (2018). Đây là niềm tự hào lớn lao của Đảng bộ và nhân dân tỉnh Thái Bình, làm vẻ vang “Đất và người Thái Bình”.
Gìn giữ và tôn tạo các “địa chỉ đỏ”
Hội phối hợp cùng các địa phương khôi phục, xây dựng các di tích lịch sử gắn với sự hy sinh của TNXP Thái Bình, như:
– Nhà bia tưởng niệm 13 nữ TNXP Thái Bình-Tiểu đội xung kích Đại đội 873 hy sinh tại Núi Nấp (Thanh Hóa) – di tích quốc gia (1995).
– Khu tưởng niệm 16 TNXP C130 Thái Bình thuộc Đại đội 130, Tiểu đoàn 2, sư đoàn 571, Đoàn 559 hy sinh ngày 19/9/1972 tại Long Đại (Quảng Bình) – đang được nâng cấp[1].
– Nhà bia 8 TNXP Đại đội 892 Nguyễn Đức Cảnh tại xã Hóa Hợp (Quảng Bình) – di tích cấp tỉnh (năm 2024).
– Đài tưởng niệm Đại đội 895 tại ga Gôi (Nam Định) – di tích cấp tỉnh (năm 2025).
Kiên trì xác lập tư cách pháp lý cho TNXP sau 1975
Qua 45 năm sưu tầm hồ sơ, tài liệu, Hội đã đề xuất và được UBND tỉnh ban hành Quyết định 1696/QĐ-UBND (13/7/2018) xác nhận phiên hiệu TNXP giai đoạn 1976–1980 cho Lực lượng thanh niên tiền trạm xây dựng kinh tế mới ở các tỉnh phía Nam (ĐăkLăk, Sông Bé, Kiên Giang). Từ đó hơn 11.000 hội viên được ghi nhận, mở đường cho việc đề xuất các chế độ chính sách hợp pháp.
Thực hiện chính sách đền ơn đáp nghĩa
Đến nay, trên địa bàn tỉnh:
– 500 TNXP đã được công nhận liệt sĩ.
– Trên 3.000 người được hưởng chế độ thương binh.
– Hơn 10.000 TNXP được hưởng trợ cấp một lần, hàng tháng, mai táng phí.
– Gần 2.000 người làm nhiệm vụ ở biên giới Tây Nam hưởng chế độ theo Quyết định 62, 18 người được cấp bằng “Tổ quốc ghi công”.
– Trên 13,500 TNXP tiền trạm xây đựng kinh tế mới giai đoạn 1976 -1980, có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Thái Bình đã được hưởng chế độ trợ cấp một lần (2,5 triệu đồng/người);
Tích cực trong hoạt động xã hội, từ thiện
Hội đã vận động hội viên đóng góp:
– 118 triệu đồng cho Quỹ phòng chống Covid-19.
– 130 triệu đồng ủng hộ đồng bào miền Trung lũ lụt (2020).
– 125 triệu đồng tu bổ nghĩa trang TNXP Tân Ấp, Vạn Ninh, Thọ Lộc, tỉnh Quàng Binh, nơi có phần mộ của hơn 200 TNXP Thái Bình hi sinh trên tuyến đường Trường Sơn.
Từ năm 2006 -2021 đã trao 63.700 suất quà Tết và tặng nhà tình nghĩa trên 25 tỷ đồng (riêng xóa nhà dột nát và xây mới trên 16 tỷ đồng) đảm bảo yêu cầu “An toàn, trân trọng, hiệu quả, thiết thực” của các nhà tài trợ.
Duy trì hiệu quả “Quỹ nghĩa tình đồng đội”
Tại 100% cơ sở Hội, phong trào tự nguyện đóng góp Quỹ nghĩa tình đồng đội được duy trì, bình quân 300.000–500.000 đồng/hội viên, Đông Hưng đạt 670.000 đồng/hội viên. Quỹ được sử dụng cho việc ‘‘khó giúp, ốm thăm, thọ mừng, tiễn biệt đồng đội chu đáo”. Đây là nét đẹp văn hóa tổ chức được ghi nhận và biểu dương, như Hội Cựu TNXP phường Đề Thám (TP. Thái Bình) được tặng Bằng khen của Ban Tuyên giáo Trung ương năm 2024.
Góp sức xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh
Hội viên đã tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước, tự nguyện hiến đất, đóng góp ngày công, hỗ trợ nhau phát triển kinh tế. Hiện toàn tỉnh có gần 200 gia đình cựu TNXP làm kinh tế giỏi, thu nhập bình quân trên 100 triệu đồng/năm, góp phần xóa đói giảm nghèo. Tiêu biểu có 4 doanh nhân: Đỗ Đức Uyển (Đông Hưng), Nguyễn Thị Sao (Quỳnh Phụ), Đinh Quang Thắng (Kiến Xương), Khúc Ngọc Mười (TP. Thái Bình).
Nhiều công trình phần việc của hội viên còn mãi với thời gian như: Đường Cựu TNXP (xã Lô Giang huyện Đông Hưng) chăm sóc Nghĩa trang Liệt sỹ (phường Hoàng Diệu, Tiền phong, thành phố Thái Bình) …
Gìn giữ truyền thống, tri ân đồng đội
Hàng năm nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn, ngày truyền thống 16/7 Hội tổ chức các hoạt động tri ân như gặp mặt nữ chỉ huy các các đơn vị TNXP, nhà giáo cựu TNXP, thương binh cựu TNXP, Chủ tịch Hội Cựu TNXP cơ sở, Trưởng ban công tác nữ cựu TNXP gương mẫu làm theo lời Bác Hồ dạy, tổ chức gặp mặt đại biểu TNXP – tiền trạm xây dựng kinh tế mới (1976 -1980), giao lưu văn nghệ “Vang mãi bài ca cô gái mở đường”, ra mắt 08 câu lạc bộ truyền thống… Các hành trình “về nguồn” đầy xúc động: Trường Sơn – đường 20 Quyết thắng (2022), Việt Bắc (2023), Điện Biên Phủ (2024), Nghĩa trang Trường Sơn, Di tích Đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải, Thành cổ Quảng Trị (2025)…
Gìn giữ ký ức lịch sử bằng sách và phim
Hội đã phối hợp xuất bản nhiều đầu sách như “Những năm tiền tuyến gọi”, “TNXP Thái Bình – Những dấu ấn lịch sử”, tập thơ “Tình em gửi trọn con đường” … Cùng với đó là 5 bộ phim tài liệu truyền hình[2], lan tỏa giá trị truyền thống vẻ vang của lực lượng TNXP quê lúa.
Cùng với trang các chuyên đề của Báo Thái Bình, Trang thông tin điện tử, Bản tin của Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam đã góp phần khơi dậy niềm tự hào: “Sống trọn nghĩa nước non, thắm nghĩa tình đồng đội, xứng danh anh hùng.”
Trên hành trình “hành quân theo chân Bác”, mỗi hội viên Hội Cựu TNXP tỉnh Thái Bình vững tin bước vào “kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc”, thực hiện khát vọng xây dựng đất nước hùng cường thịnh vượng. Với truyền thống kiên cường, cùng nhau viết tiếp trang sử mới như lời Bác Hồ từng căn dặn: “Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bề/ Đào núi và lấp biển/ Quyết chí ắt làm nên.” xây dựng ngôi nhà chung, mãi ấm tình đồng đội theo đơn vị hành chính mới, trong điều kiện mới, niềm vui mới.
Đặng Văm Bộ
Chủ tịch Tỉnh hội Thái Bình
[1] Ngày 28/4/ 2025 tỉnh Quảng Bình đã làm lễ khởi công “Công trình phụ trợ và khởi động dự án nâng cấp, tôn tạo di tích lịch sử nơi hy sinh của 16 TNXP hy sinh”
[2] Về đây đồng đội ơi; Chuyện bây giờ mới kể; Thanh niên xung phong quê lúa; Thanh niên xung phong Thái Bình – Xứng danh anh hùng và Câu chuyện mùa xuân.
