Đau cổ vai gáy kèm tê buốt cánh tay là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến, thường gặp ở người lao động căng thẳng hoặc làm việc văn phòng. Theo quan điểm Đông y, đây không chỉ là triệu chứng cơ học mà còn là biểu hiện của tình trạng khí huyết ứ trệ. Phương pháp “huyền châm[1]” kết hợp “cứu ngải” được coi là bí quyết toàn diện giúp khai thông kinh lạc, điều hòa âm dương và phục hồi sức khỏe.
Nguyên lý đông y về bệnh lý cổ vai gáy
Trong cơ thể con người, cột sống cổ, vai và cánh tay liên kết chặt chẽ qua hệ thống kinh lạc dày đặc. Khi khí huyết bị ứ trệ, đặc biệt là do các yếu tố phong – hàn – thấp xâm nhập hoặc do căng thẳng, lao lực kéo dài, sẽ sinh ra các triệu chứng điển hình như: cổ vai cứng, đau nhói lan xuống cánh tay và tê bì bàn tay. Nếu tình trạng này kéo dài, bệnh dễ dẫn đến thoái hóa cột sống cổ và chèn ép rễ thần kinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt.
Khác với Tây y chủ yếu tập trung giảm đau bên ngoài, Đông y đi sâu vào gốc rễ vấn đề thông qua nguyên tắc khai thông kinh lạc, điều hòa âm dương và phục hồi chức năng tạng phủ. Trong đó, kỹ thuật huyền châm (một dạng châm cứu chuyên sâu) kết hợp với cứu ngải được xem là giải pháp toàn diện. Phương pháp này vừa khai thông tắc nghẽn, vừa ôn dương, trừ hàn, đồng thời làm mạnh gân cốt từ bên trong.
Ba huyệt vị chủ chốt khai thông khí huyết
Để xử lý hiệu quả tình trạng đau cổ vai gáy và tê buốt cánh tay, các lương y thường tập trung vào ba huyệt vị chủ chốt dưới đây:
Đại Lăng (thuộc Kinh Thủ Quyết âm Tâm bào)
Huyệt Đại Lăng nằm ở giữa nếp gấp cổ tay, giữa gân cơ gan tay lớn và gan tay bé. Huyệt vị này có tác dụng điều hòa khí huyết, an thần, giúp giảm co cứng hiệu quả ở vùng ngực, vai và cổ. Khi kết hợp cứu ngải, hơi ấm từ ngải cứu sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu cục bộ, đưa dưỡng chất đến cơ và dây thần kinh, từ đó giảm rõ rệt cảm giác căng tức lan xuống tay.
Lao Cung (thuộc Kinh Thủ Quyết âm Tâm bào)
Huyệt Lao Cung nằm tại trung tâm lòng bàn tay, nơi giao thoa của các đường gân. Công dụng chính của huyệt này là thanh tâm hỏa, làm dịu căng thẳng thần kinh và giúp “hạ hỏa” từ phần đầu xuống. Việc kết hợp cứu ngải tại đây giúp khai thông tắc nghẽn thần kinh, đồng thời làm dịu trạng thái hưng phấn quá mức của hệ thần kinh giao cảm – yếu tố thường gây co cứng cơ vùng cổ gáy.
Thập Tuyên (mười đầu ngón tay)
Thập Tuyên là các điểm nằm ở chính giữa đầu mười ngón tay, nơi khí huyết dễ bị bế tắc nhất. Tác dụng của việc tác động vào huyệt Thập Tuyên là thanh nhiệt, khai khiếu và thông kinh lạc toàn thân. Nhiệt lực lan tỏa từ ngải cứu tại các đầu ngón tay sẽ kích hoạt dòng chảy khí huyết, giúp làm tan ứ trệ, đặc biệt hiệu quả trong việc cắt nhanh cảm giác tê buốt ở cánh tay.
Lời khuyên dưỡng sinh từ đông y
Để đạt được hiệu quả phục hồi toàn diện và lâu dài, các chuyên gia Đông y khuyên nên thực hiện huyền châm và cứu ngải vào buổi tối, sau khi ăn khoảng 1–2 tiếng, bởi đây là thời điểm khí huyết lưu thông tốt nhất. Ngoài ra, người bệnh cần kết hợp với việc điều chỉnh lối sống: tập thói quen thở chậm, giữ lưng thẳng, và tuyệt đối tránh dùng điện thoại hay làm việc trong tư thế cúi đầu quá lâu.
Song song với việc điều trị, nên bổ sung các thực phẩm có tác dụng dưỡng can thận như đỗ đen, hà thủ ô, nhân sâm, kỷ tử để nuôi dưỡng gân cốt. Đau cổ vai gáy, tê buốt cánh tay là lời cảnh báo về sự mất cân bằng khí huyết. Việc điều trị bằng huyền châm cứu ngải không chỉ là giảm đau mà còn là quá trình khơi thông, điều hòa và dưỡng tạng phủ, từ đó phục hồi sức khỏe một cách bền vững.
Theo Tiến Phương Tinh Hoa Đông Y
[1] Là một phương pháp y học cổ truyền không dùng kim, tác động lên huyệt đạo bằng dụng cụ chuyên biệt (như cây huyền châm bằng đồng) để lưu thông khí huyết, giảm đau nhức và hỗ trợ điều trị một số bệnh.
