Trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, theo thống kê của Hội Cựu TNXP Việt Nam, bên cạnh lực lượng Quân đội trực tiếp chiến đấu trên các mặt trận, đã có trên 50 vạn thanh niên tham gia lực lượng TNXP, sát cánh cùng quân đội làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu và chiến đấu. Trên thế giới, Lực lượng TNXP chỉ có ở Việt Nam. Đây là sự vận dụng sáng tạo độc đáo của Đảng cộng sản Việt Nam trong việc huy động mọi lực lượng tham gia cuộc chiến tranh giành độc lập tự do và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm việc với Thường trực Đoàn Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam ngày 22/8/2016
Đóng góp vào chiến thắng lịch sử giành lại độc lập, tự do của dân tộc có trên 43.000 TNXP bị thương, 6.000 TNXP hy sinh, gần 18.000 TNXP và con đẻ của họ bị nhiễm chất độc hóa học và chịu ảnh hưởng nặng nề của chất độc da cam/diôxin. Tổng kết cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc cũng như các lực lượng tham gia cách mạng, tham gia kháng chiến, đại bộ phận lực lượng TNXP kể cả tập thể và cá nhân đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng bằng khen, huy chương, huân chương, danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động… ghi nhận sự hy sinh, công lao đóng góp của TNXP.
Ngược dòng thời gian, năm 2013 đề cập tới việc góp ý kiến xây dựng Luật Thi đua khen thưởng (sửa đổi) cán bộ, hội viên Cựu TNXP có đề nghị Đảng, Chính phủ, Quốc hội xem xét tặng thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong kháng chiến” cho đối tượng là TNXP đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến. Các cơ quan chức năng có thẩm quyền nhận định rằng đề xuất tặng thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong kháng chiến” cho TNXP là chính đáng nhưng không phù hợp vì thành tích của lực lượng TNXP tham gia kháng chiến đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận, phong tặng những phần thưởng cao quý như: Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng nhất, Huân chương Kháng chiến hạng nhất, … ; hàng trăm tập thể cá nhân được phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động. Có thể nói về cơ bản thành tích và những đóng góp của lực lượng TNXP tham gia kháng chiến đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận và tuyên dương khen thưởng.
Niềm vui của mộ cựu TNXP Nghệ An khi đưa ra những giấy khen về thành tích phục vụ chiến đấu trong kháng chiến chống Mỹ
Tại buổi làm việc với Hội Cựu TNXP Việt Nam ngày 22/8/2016, xem xét đề xuất của Hội Cựu TNXP Việt Nam về việc tặng huy chương cho TNXP kháng chiến, trong thông báo kết luận số 276/TB-VPCP ngày 9/6/2016 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc giao cho Bộ Nội vụ nghiên cứu, đề xuất Chính phủ xem xét trình Quốc hội xem xét sửa Luật Thi đua Khen thưởng để tặng cho lực lượng TNXP “Huy chương TNXP kháng chiến”.
Xem xét tờ trình số 391/ TTr- HCTNXP VN ngày 25/10/2016 của Hội Cựu TNXP Việt Nam tại văn bản số 3257-CV/VPTW ngày 7/2/2017 thông báo kết luận của Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc đồng ý chủ chương tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” cho TNXP đã hoàn thành nhiệm vụ trong các thời kỳ kháng chiến, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Một nữ cựu TNXP về gặp mặt nhân kỷ niệm 50 ngày thành lập Lực lượng TNXP Giải phóng miền Nam
Trong dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi) gửi Chính phủ, Bộ Nội vụ và cơ quan soạn thảo đề nghị không đưa vào Luật Thi đua, khen thưởng mà đề nghị Chính phủ cho phép các cơ quan có thẩm quyền trình Ủy ban Thưởng vụ Quốc hội ban hành nghị quyết cá biệt để giải quyết vấn đề tặng “Huy chương Thanh niên xung phong kháng chiến” cho những thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (đồng loạt 1 hạng có từ 02 năm trở lên kể cả những người đã hy sinh).
Về quan điểm cá nhân tôi xin nêu hai ý kiến
Ý kiến thứ nhất: Chúng tôi hoàn toàn nhất trí với quan điểm của Bộ Nội vụ và Ban soạn thảo không nên đưa vào sửa đổi Luật Thi đua, khen thưởng vì điều luật này mang tính cá biệt, chỉ áp dụng cho một đối tượng là TNXP và chỉ áp dung trong khoảng thời gian nhất định khi không còn TNXP, điều luật cùng hết giá trị. Cho nên đề nghị Chính phủ cho phép các cơ quan có thẩm quyền trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết cá biệt để giải quyết vấn đề tặng “Huy chương Thanh niên xung phong kháng chiến” vì TNXP tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ tuổi đời đã rất cao, chiến tranh đã lùi xa từ 43 tới 64 năm rồi, các cụ là cựu TNXP chắc cũng không còn ở lâu trên cõi đời này. Có nhiều cụ cựu TNXP ở cơ sở nói với tôi rằng: “Tiền thì cần những không quan trọng lắm; nguyện vọng chính của các cựu TNXP là được Đảng Nhà nước ghi nhận đóng góp riêng có của TNXP trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và để lại vinh dự cho con cháu mai sau”.
Các cựu TNXP ca vang những bài ca đi cùng năm tháng trong ngày gặp mặt
Ý kiến thứ hai: Đề nghị không nên lấy tên là “Huy chương Thanh niên xung phong kháng chiến” mà lấy tên là “ Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” để tặng cho TNXP đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì lý do:
– Một là: lấy tên “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” sẽ tạo ra sự nhất quán giữa chủ chương trong kết luận của Ban Bí thư Trung ương Đảng tại văn bản số 3257- CV/VPTW ngày 7/2/2017 khi xem xét nguyện vọng, đề xuất của Hội Cựu TNXP Việt Nam với những đề xuất của các cơ quan chức năng của Chính phủ để trình Quốc hội và Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét.
– Thứ hai “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” cũng tương đương như “Huy chương chiến sỹ vẻ vang” trong Quân đội và Công an nhân dân, mang tính ghi nhận thời gian đóng góp cho một công việc cụ thể, ở một thời gian nhất định, cũng là để ghi nhận đóng góp của mỗi đội viên thanh niên xung phong trong kháng chiến, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây cũng là cơ sở để phân biệt sự khác nhau của Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vàng với các hình thức ghi nhận thành tích kháng chiến đã được tổng kết và trao tặng cho tất cả các thành phần, đối tượng đã tham gia các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và trong sự nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc trước đây./.
Lê Văn Hòa
Ảnh: Đồng Sỹ Tiến
