Ngày 18/3/2019, lãnh đạo Trung ương Đoàn TNCS Việt Nam và Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam đã họp tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chương trinh phối hợp giai đoạn 2017 – 2019 giữa Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh[i] và dự kiến các nội dung phối hợp giai đoạn 2019 – 2021.
Tham dự cuộc họp có các đồng chí: Vũ Trọng Kim, Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam; Lê Quốc Phong, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; Vũ Huy Văn, Vụ phó Văn phòng Chính phủ; Nguyễn Cao Vãng, Phó Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam; Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Thường trực Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo các ban của 2 cơ quan.
Theo báo cáo của đồng chí Vũ Huy Dương, Phó Trưởng ban, phụ trách Ban TNXP, Trung ương Đoàn đã có các văn bản số 9542 – CV/TWDTN-TNXP ngày 22/5/2017 phân công các ban, đơn vị thuộc Trung ương Đoàn và các Tỉnh, Thành đoàn, Đoàn trực thuộc triển khai thực hiện Chương trình phối họp; số 9519-CV/TWDTN-TNXP ngày 18/5/2017 chỉ đạo các Tỉnh, thành Đoàn, các đơn vị TNXP báo cáo mô hình điển hĩnh TNXP thời kỳ đổi mới để làm tư liệu biên soạn, biên tập phát hành tập II bộ sách “Thanh niên xung phong Việt Nam anh hùng”.
Đồng chí Vũ Trọng Kim
Hội Cựu TNXP Việt Nam đã chi đạo các Tỉnh, Thành hội chủ động phối hợp vớiTỉnh, Thành đoàn xây dựng và thực hiện chương trình phối họp tại địa phương; giao cho các ban của Trung ương Hội cụ thể hóa từng nội dung, thường xuyên trao đổi, phối hợp chặt chẽ với Ban TNXP Trung ương Đoàn để thực hiện; Bản tin cựu TNXP và trang Website của Hội thường xuyên, kịp thời đăng tải chương trình phôi họp giữa hai bên, kết quả phối hợp của các địa phương để động viên cổ vũ phong trào.
Với sự chỉ đạo cụ thể, sát sao như vậy, kết quả thực hiện cụ thể là:
Về Công tác tuyên truyền, Trung ương Hội và Trung ương Đoàn đã tích cực phối hợp chỉ đạo các cấp Đoàn – Hôi tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục truyền thống, giao lưu, tìm hiểu về lịch sử cách mạng của Đảng, đất nước, của Đoàn và Lực lượng TNXP cho đoàn viên thanh niên, thiếu nhi và hội viên cựu TNXP. Trọng tâm là các hoạt động kỷ niệm 50 năm Bác Hồ đến thăm và nói chuyện tại Đại hội thi đua các Đội TNXP chống Mỹ, cứu nước (12/01/1967 – 12/01/2017); kỷ niệm 70 năm ngày Thương binh, Liệt sỹ (27/7/1947 – 27/7/2017) tại Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam; tham dự Hội thảo “Ngã ba Cò Nòi, chiến công và tầm vóc lịch sử”; Hội nghị di tích lịch sử và truyền thống Cựu TNXP tại Di tích lịch sử Căn cứ Trung ương Cục miền Nam.
Đồng chí Lê Quốc Phong
Thực hiện Chương trình phối hợp, các Tỉnh, Thành đoàn đã tích cực tuyên truyền và các hoạt động phối hợp tại địa phương. Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, Viễn thông Hà Tĩnh tồ chức cuộc thi “Tìm hiểu 50 năm Chiến thắng Đồng Lộc ” cho đoàn viên, học sinh, sinh viên toàn tỉnh tham gia. Nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Đồng Lộc đã có 11 tỉnh, thành đã tuyêr tuyền, vận động nguồn lực và tham gia tổ chức “Hành trình những dấu ấn vinh quang”; phối hợp với Ban Thường vụ Tỉnh đoàn 6 tỉnh trong cụm Bắc Trung bộ và các đơn vị liên quan tổ chức Hội quân hành trình; Tỉnh đoàn Nghệ An tổ chức đợt sinh hoạt chính trị và phát động đợt thi đua cao điểm trong toài Đoàn kỷ niệm 50 năm chiến thắng Truông Bồn…; tổ chức các hoạt động giac lưu, tọa đàm, hành trình về nguồn, gặp mặt truyền thống, tham quan các điểm di tích lịch sử. Trung ương Đoàn đã phối hợp với tỉnh Hà Tĩnh tổ chức Lễ Kỷ niệm và Chương trình nghệ thuật “Đồng Lộc – Bài ca bất tử”[ii].
Đồng chí Nguyễn Cao Vãng
Nhân Kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Đồng Lộc, Chiến thắng Truông Bồn Các Tỉnh đoàn Hà Tĩnh, Nghệ An và nhiều Tinh, Thành đoàn khác đã vận động nguồn lực, trao tặng 273 nhà tình nghĩa, 52 suất quà và sổ tiết kiệm cho các hộ gia đình chính sách, các cựu TNXP tại tỉnh Hà Tĩnh trị giá hơn 15 tỷ đồng; trao 25 sổ tiết kiệm cho thân nhân 13 liệt sĩ cùng đại diện các gia đinh gia đình chính sách thuộc TNXP từng chiến đấu tại Truông Bồn…
Hai bên đã tiến hành thống kê số liệu có gần 600.000 cán bộ, đội vic TNXP các thời kỳ; 832 đơn vị đã được xác định phiên hiệu là đơn vị TNXP; Trung ương Đoàn đã xét và tặng trên 300.000 Kỷ niệm chương TNXP.
Hai bên đã tiếp nhận và phối hợp trả lời đơn thư về việc thực hiện chính sách đối với cựu TNXP đúng quy trình, thủ tục và kịp thời; duy trì tốt công tác phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội trong giải quyết hồ sơ tồn đọng chính sách và đơn thư của cựu TNXP; hiện đang đề nghị công nhận liệt sĩ cho ông Nguyễn Bá Tạo (Hà Nội) là TNXP Đội 34 – 40 hy sinh khi làm đường chiến lược Lai Châu – Ma Lù Thảng giai đoạn 1954 – 1956 va 6 TNXP Khu 5 và Thanh Hóa hy sinh khi làm đường sắt tại Lạng Sơn năm 1955; đề nghị công nhận phiên hiệu đơn vị TNXP D92 Quảng Ninh.
Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn
Theo chỉ đạo của Trung ương Đoàn các ban, đơn vị và Báo Tiền phong, các Tỉnh, Thành đoàn đã trao tặng 70 sổ tiết kiệm cho 70 gia đình cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn, mỗi sổ trị giá 3 triệu đồng nhân kỷ niệm 70 năm ngày thương binh liệt sỹ tại 13 tỉnh[iii]; các Tỉnh, Thành đoàn và Báo Tiền phong huy động kinh phí xây dựng 88 nhà tình nghĩa tặng cho cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn, trị giá mỗi nhà 50 triệu đồng[iv]. Bên cạnh đó, các Tỉnh, Thành đoàn huy động nguồn lực phối họp với các cấp hội tại địa phương tổ chức thăm hỏi, tặng quà, các hoạt động tình nguyện hô trợ các gia đình chính sách, các cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn.
Trung ương Đoàn vận động nguồn lực và tổ chức tôn tạo, sửa chữa Khu tưởng niệm TNXP Giải phóng miền Nam thuộc nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đồi 82, Tân Biên, tỉnh Tây Ninh,trị giá gần 5 tỷ đồng.
Hai bên đã tổ chức khảo sát, thống nhất địa điểm, nội dung triển khai xây dựng biểu tượng TNXP làm Đường 12B Hòa Bình tại Ngã 3 dốc Cun và phối hợp tổ chức thành công cuộc Gặp mặt kỷ niệm 60 năm TNXP xây dựng CNXH mở đường 12B tại tỉnh Hòa Bình ngày 15/3/2019.
Đồng chí Nguyễn Việt Phát, Trưởng ban Tuyên truyền – Thi đua Hội Cựu TNXP Việt Nam
Trung ương Đoàn đã phê duyệt và giao cho Tỉnh đoàn Quảng Bình làm chủ đầu tư thực hiện dự án xây dựng Khu tưởng niệm TNXP C283 tại xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình[v].
Hội Cựu TNXP Việt Nam thành lập tổ biên tập bộ sách Thanh niên xung phong Việt Nam anh hùng, mời đại diện Trung ương Đoàn tham gia, phối hợp hiệu quả với Nhà xuất bản Thanh niên trong quá trình in ấn sách bảo đảm đúng tiến độ phục vụ Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI; vận động các tổ chức Hội và hội viên sưu tầm tư liệu lịch sử, kỷ vật về TNXP kháng chiến, tổ chức trao tặng Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam bộ sách TNXP Việt Nam anh hùng và 40 kỷ vật kháng chiến của TNXP.
Trung ương Đoàn chỉ đạo, tham gia biên tập và xuất bản Tập ỊI “Viết tiếp trang sử vẻ vang” với số lượng 1.500 cuốn và tái bản Tập I “Xứng danh anh hùng” với số lượng 1.500 cuốn để tặng Đại biểu dự Đại hội Đoàn toàn quốc làn thứ XI; xây dựng Bản đồ số hóa 60 di tích lịch sử TNXP trên cả nước và đã hoàn thiện hồ sơ xin ý kiến góp ý của Hội Cựu TNXP Việt Nam, Cục Di sản, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, Bảo tàng tuổi trẻ Việt Nam; duy trì đăng tải các tin bài về TNXP, công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trên website thanhnienxungphong.vn; thực hiện số hóa hơn 64.000 hồ sơ cựu TNXP đã được tặng Kỷ niệm chương TNXP trên cả nước, hiện đang tiếp tục số hóa dữ liệu TNXP; sửa đổi, bổ sung hướng dẫn về tặng Kỷ niệm chương TNXP; xây dựng dự thảo Hướng dẫn tặng Kỷ niệm chương TNXP kèm ban hành các danh mục phiên hiệu đơn TNXP[vi] lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, Hội đồng thi đua Trung ương Đoàn và Thường trực Trung ương Hội Cựu TNXP trình Ban Bí thư Trung ương Đoàn, hiện đang tiếp thu, hoàn thiện lần cuối để trình ban hành.
Hội Cựu TNXP Việt Nam đã chủ trì phối họp với Trung ương Đoàn, Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan:
– Tổ chức Hội nghị sơ kết thực hiện Thông tư số 18/2014/TT-BNV[vii] vào tháng 12/2017 tại Thành phố Đà Nẵng;
– Trao đổi việc thực hiện ý kiến của Ban Bí thư Trung ương Đảng về chủ trương khen tặng Huy chương “Thanh niên xung phong vẻ vang”, thống nhất đề nghị Quốc hội xem xét bổ sung, sửa đổi Luật Thi đua – Khen thưởng về xét tặng danh hiệu “Thanh niên xung phong vẻ vang’, hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc Hội ra nghị quyết riêng.
Hội Cựu TNXP đã chỉ đạo các các cấp Hội báo cáo tổng liợp tinh hình xây dựng, tôn tạo, quản lý các địa danh, di tích lịch sử TNXP và tiến hành lập Đề án quy hoạch, xây dựng, tôn tạo 60 di tích lịch sử TNXP, tổ chức hội thảo cấp cơ sờ về Đề án; góp ý kiến hoàn thiện Dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử TNXP C915 Lưu Xá, Thái Nguyên và khu di tích lịch sử Ngã ba Cò Nòi; vận động doanh nghiệp đúc chuông, khánh tặng khu di tích lịch sử Nà Tu[viii]n; tổng họp danh sách 2.630 liệt sĩ TNXP hy sinh tại chiến trường miền Nam để đề nghị Trung ương Đoàn khắc bia bổ sung vinh danh tại khu tưởng niệm TNXP Đồi 82 Tân Biên, Tây Ninh; tổng họp danh sách gần 300 liệt sĩ TNXP tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ để xây dựng nhà bia tại Khu di tích lịch sử ngã ba Gò Nòi, Sơn La.
Trong thời gian qua, hai bên đã phối họp triển khai kịp thời, có hiệu quả chương trình phối hợp giai đoạn 2017 – 2019, góp phần qụan trọng giáo dục truyền thổng lịch sử cách mạng của Đảng, của đất nước và lịch sử hào hùng của TNXP Việt Nam cho thế hệ trẻ.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, giai đoạn 2017 – 2019 vẫn còn một số tồn tại như chưa giải quyết được việc công nhận liệt sĩ cho 6 TNXP hy sinh năm 1955 tại tuyến đường sắt tại Lạng Sơn, hơn 30 TNXP hy sinh 1955 – 1956 tại Công trường 111 Lai Châu – Ma Lù Thàng; chưa dứt điểm giải quyết việc công nhận phiên hiệu TNXP cho D92 Quảng Ninh…Việc đề xuất khen tặng Huy chương “Thanh niên xung phong vẻ vang” và đề án xây dựng, tôn tạo di tích lịch sử TNXP còn đang quá trình hoàn thiện. Một số địa phương việc phối hợp giữa Đoàn Thanh niên và Hội Cựu TNXP còn hình thức, chưa thật hiệu quả.
Ký kết chương trình hợp tác 2019 – 2021
Phát huy kết quả đạt được của Chương trình phối hợp giai đoạn 2017 – 2019, Đoàn Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam và Ban Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thống nhất thực hiện Chương trình phối hợp hoạt động giai đoạn 2019 – 2021 với những nội dung chủ yếu như sau:
– Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng cho đoàn viên, thanh niên, thiếu nhi và hội viên cựu TNXP, tăng cường trao đổi thông tin, phối họp tổ chức nhiều hoạt phong phú, sôi nổi như thi tìm hiểu lịch sử Đọàn, lịch sử TNXP, giao lưu, hành trình về nguồn, ừi ân các anh hùng liệt sĩ. Trong đó, trọng tâm các hoạt động là các hoạt động kỷ niệm: 60 năm mở đường 12B Hòa Bình (3/1959 – 3/2019); 60 năm ngày mở đường Trường Sơn (5/1959 – 5/2019); 50 năm thực hiện di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (2/9/1969 – 2/9/2019); ngày Thương binh Liệt sĩ 27/7; và dịp kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Lực lượng TNXP (15/7/1950-15/7/2020) và sự kiện Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Cựu TNXP Việt Nam lần thứ tư vào quý IV/2019
– Tổ chức tuyên dương điển hình tiên tiến các thế hệ TNXP tham gia phát triển kinh tế và công tác xã hội nhân kỷ niệm 70 năm Ngày tmyền thống Lực lượng TNXP (15/7/1950-15/7/2020);
– Tổ chức khảo sát các di tích trọng điểm của TNXP tại Núi Hồng, tỉnh Thái Nguyên; đường chiến lược Ma Lù Thàng ở Lai Châu; Đường 20 Quyết Thắng, tỉnh Quảng Bình; Tổ chức hội nghị lấy ý kiến các cơ quan liên quan và hoàn thiện “Đề ản quy hoạch, xây dựng, tôn tạo các di tích lịch sử TNXP\” trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
– Tôn tạo, bổ sung bia vinh danh 2.630 liệt sĩ TNXP hy sinh tại chiến trường miền Nam vào Khu tưởng niệm TNXP giải phóng miền Nam tại Đồi 82, Tân Biên, tỉnh Tây Ninh.
– Tổ chức hoạt động kỷ niệm 70 năm ngày Bác Hồ tặng TNXP 4 câu thơ nổi tiếng (1951-2021)[ix]
– Ban hành Hướng dẫn tặng Kỷ niệm chương TNXP kèm danh mục phiên hiệu đơn vị TNXP; xây dựng các văn bản trình cấp có thẩm quyền về tặng Huy chương “Thanh niên xung phong vẻ vang”; cùng các cơ quan chức năng giải quyết chế độ, chính sách đối với TNXP.
– Hoàn thiện và công bố “Bản đồ số hỏa các di tích lịch sử TNXP” và tiếp tục số hóa dữ liệụ TNXP tại cổng thông tin điện tử của Trung ương Đoàn và Hội Cựu TNXP Việt Nam.
– Trung ương Đoàn tiếp tục ủng hộ các hoạt động “Vì nghĩa tình đồng đội” của Hội Cựu TNXP Việt Nam, chỉ đạo các cấp bộ Đoàn, Báo Tiền phong duy trì, phát huy nghĩa cử cao đẹp thông qua các hình thức trao sổ tiết kiệm, xây nhà tình nghĩa cho cựu TNXP có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, nữ TNXP cô đơn, không nơi nương tựa, nhất là trong các dịp kỷ niệm[x].
– Đề nghị Bộ Nội vụ tổng kết việc thực hiện và sửa đổi Thông tư 18/2014/TT-BNV ngày 25/11/2014.
Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Vũ Trọng Kim đã cảm ơn Ban Bí thư Trung ương Đoàn, các ban, đặc biệt là Ban TNXP đã phối hợp chặt chẽ với Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam để chương trình lan tỏa, truyền cảm hứng. Có thể coi đây là một mẫu mực về sự hợp tác, phối hợp giữa các tổ chức. Đồng chí đề nghị Đề án tôn tạo các di tích lịch sử TNXP có sự phân cấp, Đoàn chủ trì, Hội phối hợp, khi làm việc với Thủ tướng Chính phủ nên báo cáo ý này. Việc Tổ chức tuyên dương điển hình tiên tiến các thế hệ TNXP làm kinh tế giỏi cần có cả gia đình, doanh nhân TNXP.
Các đồng chí Nguyễn Cao Vãng, Nguyễn Anh Tuấn và lãnh đạo các ban cũng đã có nhiều ý kiến làm rõ hơn một số nội dung trong báo cáo.
Đồng chí Lê Quốc Phong thống nhất cao với ý kiến của đồng chí Vũ Trọng Kim, các nội dung nêu trong báo cáo, đánh giá chương trình hợp tác rất chủ động, thiết thực, hiệu quả, là kinh nghiệm cho cơ chế phối hợp trong các công việc khác; tập trung cao độ giải quyết những tồn đọng về chính sách, vì đây là những “ca” rất khó, gia đình các cựu TNXP đã chờ đợi rất lâu; chuẩn bị đầy đủ các văn bản hướng dẫn về Huy chương TNXP vẻ vang khi Nhà nước ban hành; bổ sung danh sách phiên hiệu đến đâu cấp Kỷ niệm chương đến đấy.
[i] Chương trình sổ 01-CT/HCTNXP-TWD ngày 21/3/2017
[ii] Chương trình nghệ thuật đã được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh, Đài Truyền hình Nhân dân, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Tĩnh.
[iii] 13 tỉnh là: Đắk Lắk (5 sổ); Bà Rịa – Vũng Tàu (5 sổ); Điện Biên (10 sổ); Sơn La (5 sổ); Hà Giang (5 sổ); Hòa Bình (5 sổ); Thái Nguyên (5 sổ); Thanh Hóa (5 sổ); Nghệ An (5 sổ); Quảng Trị (5 sổ); Bến Tre (5 sổ); Tây Ninh (5 sổ); Gia Lai (5 sổ).
[iv] Trong đó có 05 nhà Báo Tiền phong tặng tại 05 tinh: Hà Giang; Sơn La; Thanh Hóa; Nghệ An và Quảng Trị.
[v] Dự án có tổng mức đầu tư hơn 30 t đồng và đã được khỏi công xây dựng vào ngày 03/3/2019.
[vi] Tthay thê Hướng dẫn số 60-HD/TWDTN ngày 09/8/2011 của Ban Bí thư Trung ương Đoàn
[vii] Thông tư ngày 25/11/2014 của Bộ Nội vụ quy định việc xác nhận đơn vị phiên hiệu TNXP đã được thành lập và hoạt động ừong các thời kỳ đối với đơn vị TNXP chưa được các nhận phiên hiệu
[viii] Di tích lịch sử Nà Tu thuộc xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông, nằm cạnh quốc lộ 3, cách thị xã Bắc Kạn 9km về phía bắc. Đây là nơi đóng quân của phân đội thanh niên xung phong 312 làm nhiệm vụ bảo vệ cầu Nà Cù và đoạn đường Nà Cù – Phủ Thông.
[ix] “Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi và lập biển/ Quyết chỉ cũng làm nên”.
[x] 60 năm mở đường chiến lược 12B Hòa Bình (1959 – 2019); kỷ niệm 60 năm ngày mở đường Trường Sơn (1959 – 2019); 50 năm thực hiện di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (02/9/1969 – 02/9/2019); ngày Thương binh liệt sĩ 27/7; 70 năm Ngày truyền thống Lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950-15/7/2020)