Chiến tranh đã lùi xa, nhưng ký ức hào hùng của một thế hệ vẫn mãi còn đó. Mối tình của hai cựu TNXP Nguyễn Văn Len và Lê Thị Phiến đã đi qua những cung đường Trường Sơn trùng trùng lửa cháy để cập bến hạnh phúc. Mối tình thủy chung đó đã thắp lên trong họ ngọn lửa nhiệt tình, thôi thúc họ tiếp tục cống hiến những gì còn lại cho đời
Giờ thì chị nằm bất động trên giường bệnh, vết thương tái phát không cho phép chị cử động tự do. Mái tóc dài buông xõa che kín chiếc gối nhỏ, gương mặt chị thanh thản, dịu hiền. Anh vẫn kiên nhẫn ngồi bên mé giường, chẳng nỡ làm mất đi giấc ngủ khó khăn của chị. Anh đưa hai tay nắm lấy bàn tay xanh gầy của chị. Như cảm nhận được hơi ấm từ anh, đôi mắt chị từ từ mở ra, làn môi mấp máy, gửi vào gió một từ nhẹ như hơi thở: Anh. Rồi đôi mắt ấy khẽ khàng khép lại, để tràn ra hai giọt nước. Long lanh, long lanh.
Anh Nguyễn Văn Len sinh năm 1940, chị Lê Thị Phiến sinh năm 1945. Anh chị cùng lớn lên ở một vùng quê nghèo thuộc xã Thiệu Thành, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Dù suốt ngày phơi mình nơi cánh đồng nắng gió nhưng nước da chị Lê Thị Phiến vẫn trắng hồng, mái tóc dài phủ kín tấm lưng thon thả, đôi mắt cứ thăm thẳm, xa xăm, đẹp đến nao lòng. Hồi mới học lớp 7 mà bao gia đình cứ đánh tiếng muốn xin chị về làm dâu.
Cùng năm ấy thì anh xuất hiện. Anh được nhóm học sinh ở làng nhờ phụ đạo môn Toán để chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp cấp 2. Mới qua những buổi phụ đạo đầu tiên, chị đã cảm mến người thầy trẻ trung, giản dị, nhiệt tình. Còn anh, cũng cảm thấy mến người học sinh thông minh, lanh lợi. Đôi lúc, trái tim anh cũng xao xuyến trước cô thôn nữ có gương mặt phúc hậu, mái tóc dài được kẹp hờ hững bởi chiếc cặp ba lá…
Có lần, sau khi chăm chú ghi chép bài giảng, khi ngước lên, bắt gặp đôi mắt anh đang nhìn chị. Ánh mắt đó đủ sức để chị phải cúi xuống ngại ngùng. Trái tim người con gái đang độ trăng tròn bắt đầu xao xuyến. Và anh, suốt tuần chỉ mong đến ngày chủ nhật để được đến lớp phụ đạo, để được gặp “người em” đã làm trái tim anh thổn thức.
Thời gian cứ lặng lẽ trôi. Tình yêu của họ cũng theo năm tháng mà thêm thắm đượm. Họ đã nghĩ tới ngày cưới. Nhưng vào giai đoạn này (năm 1965), lửa chiến tranh đã lan rộng ra miền Bắc. Quê hương Thanh Hóa của anh chị không ngày nào ngớt tiếng bom rung. Cùng giai đoạn đó, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh kêu gọi “Ba khoan” (khoan yêu, khoan cưới, khoan có con). Len và Phiến cũng đồng lòng hưởng ứng.
Tháng 7-1965, Lê Thị Phiến viết đơn tình nguyện gia nhập lực lượng thanh niên xung phong (TNXP). Cả ngày hôm đó lòng chị như có lửa đốt. Chị hẹn gặp anh, muốn bày tỏ cùng anh những nỗi niềm. Đêm ấy, họ ngồi bên nhau thật lâu. Chị nép vào anh. Mái tóc dài để xõa, che kín cả bờ vai vững chãi của anh. Nghe chị nói, anh thấy trong lòng rạo rực. Bất ngờ, anh rút trong túi áo tờ quyết định của Ty Giáo dục Thanh Hóa đưa cho chị xem. Đôi mắt chị ngời lên niềm vui khi biết anh được điều động làm giáo viên bổ túc văn hóa cho đơn vị TNXP 307 thuộc Công trường 119 tỉnh Thanh Hóa-nơi chị sẽ đến công tác.
Thời gian đầu, đơn vị TNXP của Len và Phiến có nhiệm vụ bảo đảm giao thông trên các tuyến đường thuộc tỉnh Thanh Hóa. Đầu năm 1968, đơn vị được lệnh tăng cường cho tuyến lửa tiền phương. Sau hơn một tháng hành quân vất vả, Phiến và Len đã mang mối tình của mình đến với Trường Sơn lửa cháy.
Thời gian này, Len làm giáo viên dạy bổ túc văn hóa tại Đại đội 836, Đội TNXP 83, đơn vị có nhiệm vụ bảo đảm giao thông trên tuyến đường 12. Còn Phiến làm Đại đội trưởng Đại đội 412, thuộc Đội TNXP N-75, đơn vị có nhiệm vụ bảo đảm giao thông trên tuyến đường 15. Cả hai đơn vị đều thuộc Binh trạm 12, Đoàn 559. Dù đơn vị của Len và Phiến cách nhau đến 60-70km nhưng thi thoảng anh chị vẫn xin phép đơn vị theo xe ra vào tuyến để thăm nhau.
Một chiều, anh đến thăm chị. Đơn vị đã nghỉ nhưng chị vẫn ở lại trọng điểm chỉ huy mấy đội viên phá nốt những quả bom nổ chậm còn lại. Đơn vị đứng chân bên một mé rừng, phía trước là con suối nhỏ ngày đêm rì rào hát. Thi thoảng, tiếng bom nổ chậm từ phía trọng điểm lại vọng về. Lòng anh thấp thỏm lo âu. Chiều muộn, chị cùng mấy đội viên mới trở về. Trong bộ trang phục TNXP còn vương bụi đất, chị trở nên cương nghị, tự tin và mạnh mẽ. Nhìn chị với nụ cười không mệt mỏi, chiếc áo màu xanh ướt đẫm mồ hôi, chiếc mũ sắt trong tay đung đưa theo nhịp chân vội vã… mới biết chị bận rộn và nhiệt huyết đến nhường nào. Anh lặng lẽ dõi theo, lòng trào dâng một niềm thương vô hạn.
Vợ chồng cựu thanh niên xung phong Nguyễn Văn Len và Lê Thị Phiến. Ảnh do nhân vật cung cấp
Tháng 9-1968, trong lúc cùng đồng đội làm nhiệm vụ trên trọng điểm 468 thì máy bay địch đến đánh phá. Cả khu rừng rung lên, đất đá bay rào rào. Khói, bụi quện vào mây chơi vơi trên cao. Sau đợt bom, đồng đội tìm thấy chị nằm bất động bên một gốc cây. Chị bị một mảnh bom nhỏ xuyên vào người. Máu ướt đẫm cả chiếc quần lấm lem bụi đất. Những đội viên quây quần bên người nữ chỉ huy xinh đẹp, dũng cảm. Đã có những dòng lệ lặng lẽ rơi. Sau khi sơ cứu, chị được đưa đến Đội điều trị 14, Binh trạm 12. Được tin, anh vội đến thăm. Tim anh như thắt lại khi biết vết thương của chị khá nặng. Anh muốn được ở lại bên chị lúc này. Nhưng nhiệm vụ nơi chiến trường không cho phép anh thực hiện theo ý muốn.
Ở nơi rừng núi bạt ngàn cây, hoàng hôn dường như buông sớm, và bóng đêm như chiếc màn đang từ từ thả xuống cũng là giờ anh phải ra về. Chị vẫn nằm đó với đôi mắt khép hờ. Bên ngoài, gió đại ngàn cứ thổi mênh mang, đem theo chút hương rừng xen lẫn mùi khói bom từ xa thoảng tới. Tâm hồn anh nặng trĩu, cảm thấy thương chị đến nao lòng. Anh nghiêng người, ghé sát đầu vào bầu ngực căng đầy, ấm áp của chị. Chị đưa cả hai tay xoa xoa nơi mái tóc khô cứng của anh. Lời tạm biệt cứ nghẹn lại nơi cổ. Chị ngước nhìn anh. Dường như có giọt nước long lanh nơi khóe mắt.
Ít ngày sau, anh Len nhận được quyết định về học tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Anh vui, nhưng lòng nặng trĩu. Một nỗi buồn rất khó gọi tên. Ngày ra Bắc, anh ghé Đội điều trị 14 thăm chị, nhưng do vết thương khá nặng, chị đã chuyển ra Quân y viện 4 (nay là Bệnh viện Quân y 4). Kể từ đó, anh chị xa nhau. Tình cảm của họ được gửi theo những lá thư đi, về. Nhưng rồi chẳng hiểu sao, suốt thời gian dài chị không còn nhận được thư anh. Chị buồn. Bao câu hỏi cứ quẩn quanh trong đầu. Cho đến một đêm… Chị tỉnh dậy trong sự hoảng loạn, mồ hôi túa ra. Chị tựa mình vào liếp cửa, thở dốc… khi Phương, em gái chị, viết thư báo tin: “Anh Len đã cưới vợ…”. Thế là hết. Chị như trượt từ trên cây cao. Chị nghĩ miên man, một hồi lâu mới bình tĩnh trở lại. Chao ơi! Đó chỉ là một giấc mơ. Chị ngượng nghịu, lấy hai bàn tay vỗ vỗ vào đầu. Dù biết đấy chỉ là mơ nhưng đôi dòng lệ cứ lặng lẽ ứa ra.
Sau đó có đoàn công tác của Bộ Giao thông vận tải đến làm việc với đơn vị. Chị gặp một bác đứng tuổi, cứ tha thiết: “Cháu nhờ bác khi trở ra Bộ, bác bớt chút thời gian đến Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trực tiếp chuyển giúp cháu lá thư này tới tay anh Nguyễn Văn Len ở khoa…”.
Hiểu thấu nỗi niềm người con gái đang yêu nơi chiến trường lửa đạn, đúng như lời hẹn, sau chuyến công tác ở Trường Sơn, vị cán bộ ấy đến trường gặp anh Len để trao thư và không quên chuyển tải những trăn trở, buồn lo của nữ TNXP. Nghe những lời tâm sự của ông, anh Len lặng lẽ đến bên bục giường, lấy ra một tập thư mà bưu điện trả lại: “Thưa bác, chưa bao giờ cháu nguôi nhớ người yêu của cháu. Cũng như chưa bao giờ cháu nguôi nhớ Trường Sơn. Nhưng chẳng hiểu sao thư cháu gửi cho Phiến toàn bị bưu điện trả lại?”.
Cảm kích trước tình yêu của đôi bạn trẻ, sẵn địa chỉ trong tay, vị cán bộ gửi ngay cho Phiến mấy dòng, vừa kể ngọn ngành sự việc, vừa chúc mừng tình yêu bền chặt của hai người. Ông còn bảo Len viết thư bỏ chung phong bì. Nhận được thư, Phiến mừng khôn xiết. Nước mắt cứ lăn dài trên đôi má đã nhuốm màu nắng gió.
Tốt nghiệp đại học, Nguyễn Văn Len về nhận công tác tại Phòng Giáo dục huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Đầu năm 1970, Lê Thị Phiến được chuyển ra Bắc. Tình yêu của họ đã nở hoa, kết trái. Ngày 28-5-1971, anh chị tổ chức lễ cưới và lần lượt cho ra đời 3 người con trai. Mang trong mình lòng nhiệt tình, tinh thần trách nhiệm của Bộ đội Trường Sơn, sau một thời gian công tác, Nguyễn Văn Len được đề bạt Phó trưởng phòng rồi Trưởng phòng Giáo dục huyện. Chị cũng được tổ chức nhận về Phòng Giáo dục huyện nhà công tác. Hai anh chị cùng công tác ở đây cho đến ngày nghỉ hưu. Hiện anh chị đang sống hạnh phúc cùng vợ chồng người con trai thứ hai, ở phố Trần Đại Nghĩa, phường Tương Mai, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội.
Tôi được anh Lê Văn Huấn – một người bạn, người đồng đội có nhiều năm lăn lộn cùng Nguyễn Văn Len và Lê Thị Phiến trên các cung đường từ Thanh Hóa tới Trường Sơn – kể cho nghe câu chuyện này. Và theo lời giới thiệu của anh, nhân dịp ra Hà Nội công tác, tôi ghé thăm vợ chồng anh chị Len, Phiến. Do đã hẹn trước, anh chị đón tôi với tất cả lòng nhiệt tình và sự thân thiện. Bên ấm trà nóng, một lần nữa, tôi được chính anh chị kể rõ hơn những tình tiết của câu chuyện này.
Chiến tranh đã lùi xa, nhưng ký ức hào hùng của một thế hệ vẫn mãi còn đó. Mối tình của hai cựu TNXP Nguyễn Văn Len và Lê Thị Phiến đã đi qua những cung đường Trường Sơn trùng trùng lửa cháy để cập bến hạnh phúc. Mối tình thủy chung đó đã thắp lên trong họ ngọn lửa nhiệt tình, thôi thúc họ tiếp tục cống hiến những gì còn lại cho đời.
Đại tá, PGS, TS ĐỖ NGỌC THỨ
Theo ct.qdnd.vn/ho-so-tu-lieu
