Rối loạn tiền đình không đơn thuần là triệu chứng chóng mặt mà là tín hiệu cảnh báo sự mất cân bằng khí huyết trong cơ thể. Theo quan điểm Đông y, việc xác định đúng căn nguyên như đàm trọc, can hỏa hay thận hư là chìa khóa để điều trị dứt điểm tình trạng này, thay vì chỉ xử lý triệu chứng nhất thời.
Bản chất của rối loạn tiền đình
Theo y học cổ truyền, rối loạn tiền đình xuất phát từ việc khí huyết trì trệ, đàm trọc che lấp hoặc can dương bốc lên. Tình trạng này khiến “thanh khiếu” (mắt và não) không được nuôi dưỡng đầy đủ.
Khi cơ thể mất cân bằng âm dương và khí huyết, người bệnh thường gặp các triệu chứng như đứng không vững, đầu choáng váng, chân tay bủn rủn. Nếu không xử lý tận gốc, việc dùng thuốc chỉ mang tính tạm thời, bệnh dễ tái phát khi ngưng điều trị.
Ba căn nguyên gây bệnh theo Đông y
Thứ nhất là do đàm trọc che lấp thanh khiếu. Khi tỳ vị hư yếu, khả năng vận hóa kém khiến nước ẩm đọng lại thành đàm. Đàm trọc gây cảm giác đầu nặng, mắt mờ, bước đi lảo đảo, đặc biệt nặng hơn khi trời nồm ẩm.
Thứ hai là do can khí uất kết. Áp lực tâm lý kéo dài khiến can khí không sơ tiết được, dẫn đến can dương bốc lên đầu. Người bệnh thường có biểu hiện cáu gắt, đau đầu, mặt đỏ, ù tai. Đây là lý do căng thẳng thần kinh thường kích hoạt cơn chóng mặt.
Thứ ba là do thận âm và thận khí hư. Đây là nguyên nhân gốc rễ khiến bệnh dễ tái phát, thường gặp ở người cao tuổi. Khi thận hư, tinh huyết không đủ nuôi não, gây ra tình trạng ù tai, thính lực giảm, cơ thể mỏi mệt và mất thăng bằng.
Các liệu pháp hỗ trợ điều trị tại nhà
Để cải thiện tình trạng rối loạn tiền đình, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp điều chỉnh lối sống và tác động huyệt vị:
 |
 |
- Bấm huyệt: Tác động vào huyệt Phong Trì (ảnh trên – trái) giúp thông phong, trừ đàm; huyệt Thái Xung (ảnh trên phải) giúp bình can, hạ hỏa. Nên thực hiện 2–3 lần/ngày, mỗi lần 3–5 phút.
- Tập thở sâu: Áp dụng kỹ thuật hít vào 4 giây, giữ hơi 6 giây và thở ra 8 giây. Bài tập này giúp ổn định thần kinh, giảm áp lực nội khí và cắt cơn choáng váng.
- Điều chỉnh giấc ngủ: Ngủ trước 23h giúp gan thải độc và thận nạp khí, tạo điều kiện cho não bộ phục hồi.
- Chế độ ăn uống: Hạn chế đồ lạnh, trà sữa hay nước đá để bảo vệ tỳ vị, ngăn ngừa sinh đàm. Nên ưu tiên dùng nước ấm và giữ ấm vùng bụng.
Theo Tiến Phương Tinh Hoa Đông Y
