Trải qua 70 năm, các thế hệ Thanh niên xung phong tỉnh Thái Bình, khắc ghi lời dạy của Bác Hồ, đã sống, cống hiến: Trọn nghĩa nước non, vẹn tình đồng đội, xứng danh anh hùng; góp phần làm vẻ vang “Đất và Người Thái Bình”, làm rạng danh lịch sử truyền thống của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và phong trào thanh niên Việt Nam.
Ảnh: Đồng Sỹ Tiến
TRỌN NGHĨA NƯỚC NON
Thái Bình là tỉnh sớm có phong trào TNXP, giữa năm 1953, trong vùng căn cứ du kích chống thực dân Pháp, đơn vị TNXP đầu tiên của tỉnh Thái Bình được thành lập gồm 180 Đoàn viên, thanh niên cứu quốc, do đồng chí Nguyễn Văn Bốn, Ủy viên Ban chấp hành Tỉnh đoàn làm Đại đội trưởng, nhận nhiệm vụ lên chiến khu Việt Bắc và gia nhập Đoàn “XP” tại An toàn khu (ATK) hợp thành đội quân xung kích tiếp lương, tải đạn, bảo đảm giao thông thông suốt ở các tọa độ lửa: đèo Pha Đin, ngã ba Cò Nòi, cầu Tà Vài… góp phần làm nên một Điên Biên Phủ ‘‘Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, TNXP Thái Bình tham gia thu dọn chiến trường, làm đường chiến lược Lai Châu – Ma Lù Thàng , khôi phục đương sắt Hà Nội – Mục Nam Quan, xây dựng nhà máy chè Phú Thọ… Hòa bình lập lại ở miền Bắc hơn 6.000 TNXP Thái Bình lại có mặt ở các công trình thanh niên: Lò cao Khu Gang thép Thái Nguyên, Đường sắt Đông Anh -Thái Nguyên, làm đường 12B Hòa Bình, Công trường Đại thủy nông Nậm Rốm (tỉnh Điện Biên)….. Chiến công xuất sắc của TNXP Thái Bình kế tục và làm vẻ vang truyền thống của thế hệ TNXP kháng chiến chống thực dân Pháp, còn mãi với thời gian.
Kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trên 30.000 TNXP Thái Bình đã lên đường ra trận theo tiếng gọi thiêng liêng của Bác Hồ ‘‘Không có gì quý hơn độc lâp tự do’’, với tinh thần: “Ba sẵn sàng’’, quyết tâm: “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, và giữ trọn lời thề: ‘’Sống bám cầu, bám đường, chết kiên cường dũng cảm’’, “Chưa tan hết giặc, chưa về quê hương’’. TNXP Thái Bình đã được cống hiến và rèn luyện ở những trọng điềm ác liệt nhất của cuộc chiến tranh, để lại những dấu ấn lịch sử không phai mờ trên Đường 20 Quyết Thắng, cua chữ A, phà Xuân Sơn, ngã ba Dân Chủ, Cổng Trời, núi Nhồi, ga Gôi… Và ở ngay trên mảnh đất quê hương, 2.500 TNXP phòng chống lụt bão đã góp công dệt nên mùa vàng 5 tấn, kiêu hãnh gửi ra tiền tuyến lớn miền Nam “thóc thừa cân, quân vượt mức” góp phần giành thắng lợi to lớn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lich sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, viết nên những trang sử vàng chói lọi nhất của dân tộc ta trong thế kỷ XX
Kháng chiến chống Mỹ cứu nước thắng lợi, cả nước đi lên CNXH, với ý chí quyết tâm ‘‘Xây dựng lại đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” với tinh thần ‘‘Tổ quốc đẹp giầu, đâu cũng là quê hương’’, cùng với trên 22.000 ‘‘Lao động tiền trạm xây dựng vùng kinh tế mới’’ vào các tỉnh phía Nam, đã có hàng nghìn thanh niên Thái Bình được tập hợp trong các Đội TNXP tập trung ở một số tỉnh như Sông Bé, Kiên Giang, Đắc Lắc …làm nhiệm vụ xung kích khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục và phát triẻn kinh tế, văn hóa, giữ vững an ninh quốc phòng, phục vụ chiến đấu và chiến đấu dũng cảm bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc.
Lực lượng TNXP tỉnh Thái Bình, trải qua các thời kỳ cách mạng vẻ vang của Đảng và của Dân tộc, đã có 500 TNXP đã anh dũng hy sinh, trên 3.000 người bị thương tật và nhiễm chất độc hóa học… Hàng nghìn cán bộ, chiến sỹ TNXP Thái Bình được tặng thưởng Huân, Huy chương, được kết nạp vào Đảng, được giới thiệu đi học tập, đào tạo ở trong nước và nước ngoài ngay trong thời gian còn trong “quân ngũ’’, sau này trở thành cán bộ lãnh đạo, quản lý, các nhà khoa học, những doanh nhân tiêu biểu… của các ngành từ Trung ương đến địa phương..
VẸN TÌNH ĐỒNG ĐỘI.
Hội Cựu TNXP tỉnh Thái Bình được thành lập 2005. 15 năm qua, Hội Cựu TNXP Thái Bình đã tập hợp đoàn kết hội viên phấn đấu hoàn thành mục tiêu: “Ở đâu có Hội viên, ở đó có tổ chức Hội; ở đâu có tổ chức Hội ở đó có hoạt động nghĩa tình đồng đội”. Đến nay 8/8 huyện và thành phố Thái Bình, 286/286 xã, phường, thị trấn đã thành lập Hội Cựu TNXP, thu hút gần 25 ngàn cựu TNXP (qua các thời kỳ) vào tổ chức Hội và tham gia các hoạt động do các cấp Hội đề ra. Hội Cựu TNXP là thành viên tích cực của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, có mối quan hệ mật thiết gắn bó với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; là tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của cựu TNXP tỉnh Thái Bình.
Phát huy vai trò nhân chứng lịch sử, Hội Cựu TNXP đã chủ động, tích cực phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước, tham gia giải quyết chế độ chính sách đối với TNXP đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến. Đến nay đã có trên 9.000 cựu TNXP đã được hưởng chế độ trợ cấp một lần và trợ cấp thường xuyên; 455 TNXP hy sinh đã được công nhận là liệt sỹ; 2.160 TNXP bị thương đã được hưởng chế độ thương binh.
Tổ chức Hội đã chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan lập hồ sơ đề nghị và đã được Chủ tịch nước phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho các tập thể và các nhân TNXP tỉnh Thái Bình; cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận phiên hiệu cho hàng trăm đơn vị TNXP qua các thời kỳ: chống thực dân Pháp, giai đoạn1950 – 1954; khôi phục, phát triển kinh tế miền Bắc, giai đoạn 1955 – 1964; chống Mỹ cứu nước, giai đoạn 1965 – 1975; phát triển kinh tế – Xã hội, bảo vệ an ninh quốc phòng, giai đoạn từ 1976 đến nay.
Hưởng ứng phong trào ‘‘Đền ơn đáp nghĩa’’, hoạt động ‘‘Vì nghĩa tình đồng đội” của Hội đã trở thành phong trào quần chúng, với nhiều hình thức phong phú và nghĩa cử cao đẹp. 15 năm qua, các cấp Hội đã tuyên truyền, vận động và tiếp nhận từ nhiều nguồn ủng hộ với số tiền gần 25 tỷ đồng: Quỹ nghĩa tình đồng đội ỏ cơ sở có giá tri trên 7 tỷ đồng ở 100% cơ sở Hội để tặng 378 sổ tiết kiệm trị giá 1 tỷ 252 triệu đồng cho nữ cựu TNXP nghèo (mỗi sổ 1 triệu đến 5 triệu đồng); xây tặng 661 nhà tình nghĩa cho gia đình cựu TNXP nghèo trị giá 14 tỷ 775 triệu đồng; tặng trên 35.000 suất quà cho cựu TNXP gặp khó khăn trong các ngày lễ, tết; chăm sóc thăm hỏi lúc ốm đau; phúng viếng, đưa tiễn đồng đội chu đáo lúc qua đời; gúp đỡ hàng trăm gia đình cựu TNXP thoát nghèo bền vững …
Chương trình giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống TNXP cho thế hệ trẻ, đã được Hội Cựu TNXP phối hợp chặt chẽ với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục thắp sáng ngọn lửa truyền thống yêu nước, gieo mầm lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu nhi ngày thêm phong phú, sâu sắc. Từ trong quá khứ, những bài học kinh nghiệm quý báu về tổ chức lực lượng, giáo dục, rèn luyện các thế hệ TNXP trong kháng chiến đã và đang được Đoàn Thanh niên và tuổi trẻ tỉnh Thái Bình “Rèn đức, luyện tài, xây hoài bão lớn” trong đội hình “Thanh niên xung kích”, “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo” vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
XỨNG DANH ANH HÙNG
Do có những thành tich thành tích đặc biệt xuất sắc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng, Nhà nước đã trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho: Lực lượng TNXP tỉnh Thái Bình (năm 2018); Đại đội 895 – Đội 89 và Liệt sỹ Nguyễn Thị Hồng Mùi (năm 2013); Tiểu đội xung kích Đại đội 873 – Đội 87 (năm 2010); Vũ Tiến Đề, cựu TNXP công trường 12B Hòa. Và Hoàng Thị Nhâm, cựu TNXP thuộc đơn vị huyện Easup – ĐăkLăk, Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới.
Hoàn thành nhiệm vụ, số đông TNXP trở về quê hương, tiếp tục lao động sản xuất, tham gia xây dựng chính quyền và tổ chức Hội Cựu TNXP địa phương…Do điều kiện lao động đặc biệt và khắc nghiệt của chiến tranh, giờ đây cựu TNXP tỉnh Thái Bình tuy tuổi cao, sức yếu, cuộc sống còn có khó khăn nhưng vẫn giữ vững niềm tin theo Đảng, theo con đường mà Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chon, “Sống trọn nghĩa với nước non, vẹn tình với đồng đội’’, nêu gương sáng, cùng với con, cháu góp công xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giầu mạnh.
Tấm gương anh dũng trong kháng chiến, mẫu mực trong hòa bình và xây dựng CNXH của các thế hệ TNXP tỉnh Thái Bình đã góp phần làm vẻ vang ‘‘Đất và Người Thái Bình’’, làm rạng danh lịch sử truyền thống của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và phong trào thanh niên Việt Nam.
Ảnh tư liệu:
Thời kháng chiến chống Mỹ
Ngày hội đăng ký tòng quân của thanh niên Thái Bình năm 1965
Những người con làng Nguyền (Nguyên Xá, Đông Hưng) anh hùng gia nhập TNXP chống Mỹ cứu nước (12/1965)
Lực lương TNXP phòng chống lụt bão làm nhiệm vụ trên tuyến đê sông Trà Lý (1966)
Nhà giáo – Liệt sỹ Nguyễn Duy Khôi (ngồ(giữa) cùng học viên lớp 6 Đại đội 892 Đội 89 TNXP Thái Bình (1965- 1968)
Một số hoạt động của cựu TNXP :
Lễ báo công dâng Bác – xứng danh anh hùng tại khu lưu niêm – Bác Hồ với Thái Bình (Tân Hòa, Vũ Thư)
Lễ ký kết giao ước thi đua của các Hội huyện, thành phố
Mổ lợn Tiết kiệm xây dựng “Quỹ nghĩa tình đồng đội” tại phường Đề Thám, T.P Thái Bình
Thường trực Tỉnh đoàn, Tỉnh hội, đến thăm Cựu TNXP – Doanh nhân nhân Đỗ Đức Uyển (áo trắng)
Giám đốc Công ty nhà máy nước Đống Năm, Đông Hưng, Thái Bình
Hội Cựu TNXP và Hội Liên hiệp Thanh niên gặp mặt, trao quà tặng nữ TNXP tu hành tại các chùa của tỉnh Thái Bình
Đặng Văn Bộ
Phó Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh Thái Bình
