1. Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải
Thành Điện Hải, là một trong các địa chỉ đỏ ở Đà Nẵng tọa lạc bên bờ Tây sông Hàn, thuộc phường Thạch Thang, quận Hải Châu của Đà Nẵng, là điểm đến du lịch nổi tiếng, thu hút sự quan tâm của nhiều du khách.
Đây không chỉ là một điểm tham quan hấp dẫn mà còn là biểu tượng đáng tự hào cho thế hệ sau của chúng ta, tôn vinh vùng đất biển tươi đẹp và dũng cảm này. Nơi đây là minh chứng sống về ý chí mạnh mẽ, không khuất phục, và lòng gan dạ, khi mà người dân Việt Nam đã vượt qua được thử thách của quân thù đáng gờm nhất. Đền Điện Hải được xây dựng dưới triều đại của nhà vua nào? Đền này được thiết lập dưới thời vua Gia Long của triều đại nhà Nguyễn.
Nơi này đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phòng thủ của Đà Nẵng, cùng với đồn An Hải đối diện bên kia sông Hàn, nhằm kiểm soát nghiêm ngặt các tàu thuyền ra vào cửa ngõ của thành phố. Lúc đó, cảng Đà Nẵng trở thành điểm quan trọng nhất ở miền Trung Việt Nam, vì đó là cổng thông tin duy nhất kết nối với thế giới bên ngoài và đồng thời tránh được sự quan sát của người ngoại quốc đối với kinh thành Huế.
2. Bảo tàng Hồ Chí Minh-chi nhánh Quân khu 5
Bảo tàng Hồ Chí Minh – Chi nhánh Quân khu 5, nằm tại số 01 đường Duy Tân, khởi công xây dựng từ năm 1976 tại Đà Nẵng. Vào ngày 19 tháng 5 năm 1977, bảo tàng chính thức khai trương và được công nhận là bảo tàng Quốc gia hạng hai từ năm 1995. Tại đây, theo ý nguyện của người dân và lực lượng vũ trang Quân khu 5, Nhà sàn và ao cá Bác Hồ được tái hiện với tỷ lệ 1/1, chính xác như di tích tại Thủ đô Hà Nội.
Khu trưng bày bao gồm 4 phòng giới thiệu về cuộc đời, công cuộc cách mạng của vị anh hùng giải phóng dân tộc, người được kính trọng trong nền văn hóa thế giới, Hồ Chí Minh; cùng 8 khu trưng bày với hàng ngàn hình ảnh, hiện vật về nguồn gốc, chiến đấu và thành tựu của các đội quân Khu V. Đặc biệt, nơi đây trưng bày nhiều hiện vật, hình ảnh quý giá, thể hiện sức mạnh sáng tạo, độc đáo và hiệu quả của lực lượng dân quân Khu V trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Đồng thời, thể hiện lòng trung thành, sự đoàn kết của cả dân và quân đội Khu V với Bác Hồ, cũng như tình cảm sâu sắc của Bác Hồ dành cho nhân dân và quân đội Khu V.
3. Địa chỉ đỏ di tích Đình làng Nại Nam
Đình làng Nại Nam, khắc họa từ sự hiến dâng của cộng đồng dân cư vào năm 1905, là nơi thờ thần Thành hoàng, bảo vệ an ninh và lòng trung thành với tổ tiên của làng. Ngày nay, nằm tại khối phố Nam Sơn, phường Hòa Cường Nam, quận Hải Châu, Đà Nẵng, đình làng Nại Nam thuộc khu vực Cung thể thao Tiên Sơn trên đường 2/9.
Nơi này từng là nơi trú ẩn bí mật trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, đặc biệt là thời kỳ chống Pháp. Vào năm 1949, buổi lễ kết nạp đảng viên đầu tiên đã diễn ra dưới sự chủ trì của đồng chí Phạm Dư, Chủ tịch Ủy ban kháng chiến làng Hoà Bình. Lễ kết nạp lần thứ hai, do đồng chí Phạm Tráng, Thường vụ Đảng uỷ khu phố Nam, thành lập chi bộ phường 1 của Đảng bộ khu Nam với 10 đồng chí, đã gặp sự cố khi địch phát hiện và nổ súng. Đồng chí Nguyễn Văn Lùm đã hy sinh và hai đồng chí bị thương trong cuộc họp này.
Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ (1960-1965), đình trở thành căn cứ hoạt động bí mật và trạm giao liên quan trọng, dùng để liên lạc ra vào thành phố.
4. Tượng đài Mẹ Nhu, khu lưu niệm nhà Mẹ Nhu
Theo thời gian trôi qua, tượng đài Mẹ Nhu vẫn cao vươn, ghi chép những trang sử anh hùng, nhắc nhở thế hệ sau về sự hy sinh, công lao của những chiến sĩ. Họ đã dốc hết tinh thần, đánh đổi tất cả để gìn giữ nền độc lập, mở đường cho hòa bình ngày nay. Tượng đài không chỉ là nhân chứng sống của lịch sử, không chỉ là biểu tượng văn hóa mang theo nhiều triết lý, mà còn luôn gợi nhớ về ý nghĩa thiêng liêng của hòa bình. “Giữ gìn hòa bình” là một trong những thông điệp cốt yếu của ngày kỷ niệm 30-4.
Ngôi nhà xưa của Mẹ Nhu từng là nơi ẩn náu cho các chiến sĩ biệt động, giờ đây đã được ghi nhận là Di tích lịch sử quốc gia. Nơi này từng đóng vai trò quan trọng trong khu vực chiến lược An Khê – Phú Lộc – Thanh Khê của phong trào cách mạng quận Nhì, là nơi che chở cán bộ, chiến sĩ và cất giấu vũ khí, đạn dược. Quyết định số 4699/QĐ-BVHTTDL ngày 28-12-2009 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp hạng Di tích này là cấp quốc gia.
5. B1 Hồng Phước – Căn cứ trong lòng dân
Địa chỉ đỏ B1 Hồng Phước Nằm về phía Tây Bắc, cách trung tâm TP. Đà Nẵng khoảng 20 km, Khu di tích căn cứ lõm cách mạng B1 Hồng Phước là điểm đến không thể bỏ qua đối với người dân Đà Nẵng và du khách quốc tế, nơi họ có thể khám phá và tìm hiểu lịch sử.
Trong 15 năm tồn tại dưới sự kiểm soát của kẻ thù, không một cán bộ hay đơn vị quân đội nào khi hoạt động tại căn cứ lõm cách mạng B1 Hồng Phước bị phát hiện, không có thông tin bí mật nào bị rò rỉ. Sự thành công của việc xây dựng căn cứ này đã minh chứng cho đánh giá chính xác về cộng đồng và vị trí chính trị của thôn Hồng Phước, do Ban Cán sự Đảng Đà Nẵng trực thuộc Huyện ủy Hòa Vang quản lý. Đây cũng là bài học quý giá về việc tạo dựng “tâm trí lòng dân” trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước. Vì những đóng góp của cán bộ và người dân thôn Hồng Phước, ngày 28-4-2018, Chủ tịch nước đã ký quyết định trao danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân cho họ.
6. Hiệu sách Việt Quảng
Hiệu sách Việt Quảng (VQ) là nơi hoạt động công khai của Xứ ủy Trung Kỳ tại thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn từ 1936 đến 1940 và đã tạo ra sự lan tỏa vô cùng lớn trên toàn quốc vào thời điểm đó.
VQ trở thành trung tâm kết nối các thành viên Đảng Cộng sản ở địa phương và khu vực xung quanh, thu hút sự quan tâm của đông đảo lớp trí thức yêu nước, công nhân từ các bến tàu, nhà máy đèn và cả binh lính từ các đồn đến đọc sách và mua báo. Các người sáng lập VQ là những cá nhân như ông bà Lê Văn Hiến, Thái Thị Bôi, và Nguyễn Sơn Trà.
Đồng thời, nhờ vào việc kinh doanh các mặt hàng nông sản như gạo, bắp, trứng vịt và hàng thủ công như chén bát, đồ gỗ gia dụng, VQ trở nên phát triển mạnh mẽ, nổi tiếng khắp nơi. Tuy nhiên, sau một thời gian, do một số đồng chí từ Quảng Nam và Quảng Ngãi vay tiền từ VQ và gặp phải khó khăn trong việc chuyển hàng để thanh toán hợp đồng đã ký, dẫn đến VQ nợ nần, Lê Văn Hiến buộc phải đối diện với tòa án và bị kết án 6 tháng tù giam.
7. Địa chỉ đỏ Trường ông Cự Tùng
Ngôi nhà số 52-54 trên đường Trần Bình Trọng (quận Hải Châu, TP Đà Nẵng) là một trong các địa chỉ đỏ ở Đà Nẵng nằm giấu kín sau dòng cây xanh to lớn. Đằng trước, nổi tiếng với chợ xép mang tên Cây Me, đây là một trong những căn nhà cổ hiếm hoi còn tồn tại từ thời kỳ Pháp thuộc ở thành phố này.
Người chủ của căn nhà này là ông Nguyễn Văn Tùng, hay còn được biết đến với tên Cự Tùng – người sáng lập trường tư thục đầu tiên ở vùng Trung Kỳ, nơi đã dưỡng dục nhiều nhà nho yêu nước như Đỗ Quang (bí thư chi bộ Hội Việt Nam cách mạng thanh niên đầu tiên ở Quảng Nam), Lê Văn Hiến (bộ trưởng Chính phủ Cách mạng lâm thời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa)… Năm 1920, ông Cự Tùng quyết định khởi đầu việc thành lập trường tư thục mang tên mình, ngày nay trở thành số nhà 52-54 trên đường Trần Bình Trọng.
Trường này đã khai mạc năm lớp tiếng quốc ngữ đầu tiên ở vùng Trung Kỳ với đội ngũ giáo viên sáng tạo khuyến khích sự phát triển tinh thần dân tộc. Việc giảng dạy tiếng Việt tại trường Cự Tùng đã tạo ra sự chấn động, thu hút nhiều gia đình giàu có ở Đà Nẵng gửi con em họ đến học tập.
Năm 1927, khi Trường Quốc học Huế đóng cửa, nhiều học sinh đã vượt qua đèo Hải Vân để đến Đà Nẵng, tránh sự truy đuổi và được ông Cự Tùng che chở, bảo vệ. Tháng 6-1927, nhóm thành viên hình thành Tỉnh bộ Việt Nam Thanh niên cách mạng chuyển hoạt động về Đà Nẵng và liên kết với ông Cự Tùng. Đỗ Quang và Lê Văn Hiến đến trường hàng ngày với tư cách giáo viên, nhưng thực tế là tham gia hoạt động cách mạng.
Tháng 9-1927, tại trường Cự Tùng, chi bộ Hội Việt Nam Thanh niên cách mạng ở Quảng Nam được thành lập với Đỗ Quang làm bí thư. Mặc dù chỉ hoạt động trong hai năm, nhưng sau đó Đỗ Quang bị Pháp bắt và đày đến Lao Bảo. Trường Cự Tùng đóng cửa, nhưng vẫn lặng lẽ trở thành nơi hoạt động bí mật của Tỉnh bộ hội.
Khi cách mạng nổ ra vào cuối năm 1945, lo sợ sự trả thù từ người Pháp, ông Cự Tùng đưa gia đình rời Đà Nẵng lên Trung Phước (Nông Sơn, Quảng Nam). Hai năm sau, ông qua đời. Cho đến năm 1992, ngôi nhà số 52 được Sở Văn hóa – Thông tin Quảng Nam – Đà Nẵng (cũ) xác nhận và bảo vệ theo danh sách di tích cách mạng.
Các di tích lịch sử không chỉ đáng được công nhận và bảo tồn vì truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, mà còn vì vai trò quan trọng làm nền tảng cho việc truyền đạt giá trị lịch sử cho thế hệ sau. Đây không chỉ là dịp để giới thiệu và tôn vinh di sản, mà còn là cơ hội lớn để làm cho những nơi này trở nên sống động, hấp dẫn du khách, từ đó đóng góp vào sự phát triển của ngành du lịch ở đất nước chúng ta. Tại TP. Đà Nẵng, vẫn còn rất nhiều di tích, các địa chỉ đỏ ở Đà Nẵng quan trọng chưa được đề cập trong bài viết. VR360 sẽ cập nhật những địa điểm này trong bài viết tiếp theo.
Theo vr360.com.vn
