Sáng ngày 26/9/2019, tại thôn Vệ Yên 3, phường Quảng Thắng, TP Thanh Hóa, Hội Cựu TNXP tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức lễ khởi công xây dựng Bia lưu niệm địa điểm xuất quân Đội TNXP N21, Đội TNXP chống Mỹ cứu nước đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa.
Tham dự lễ khởi công có các đồng chí: Đỗ Minh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy; Nguyễn Văn Chính, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; Lê Thị Huyền, Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc tỉnh; Hoàng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh đoàn; đại diện các sở, ban ngành trong tỉnh, Đảng ủy- HĐND – UBND phường Quảng Thắng, Ban Thường vụ Tỉnh hội, đại diện Ban liên lạc Đội TNXP N21 và các hội viên cựu TNXP phường Quảng Thắng đã có mặt đông đủ.
Cách đây 54 năm, đêm ngày 25/5/1965, tại sân kho Hợp tác xã Vệ Yên, xã Quảng Thắng, huyện Quảng Xương (nay là Phố Vệ Yên 3, phường Quảng Thắng, thành phố Thanh Hóa), 1.118 nam đoàn viên thanh niên của 14 huyện, thị xã trong tỉnh nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, với tinh thần “Ba sẵn sàng” đã dự lễ xuất quân và ngay sau đó bí mật hành quân bằng xe đạp Phượng Hoàng[i] vào tuyến lửa Trường Sơn. Với tên gọi ban đầu là “Đội Phượng Hoàng bay”, sau đó được gọi là Đội TNXP N21. Đội TNXP N21 hoạt động trên địa bàn khó khăn gian khổ, thời tiết khắc nghiệt, thường xuyên bị máy bay Mỹ ném bom, bắn phá, nạ biệt kích, thú dữ rình rập.
Cán bộ đội viên N21 vượt mọi gian khổ hiểm nguy, kiên trì bám tuyến đường, góp phần giữ vững mạnh máu giao thông, vận chuyển quân lương, vũ khí, hàng hóa vào chiến trường miền Nam. Đến tháng 5/1967, Đội TNXP N21 hoàn thành nhiệm vụ, hầu hết các đội viên Đội TNXP N21 đều chuyển sang quân đội (một số anh chị em sức khỏe không đảm bảo được trở ra hậu phương). Mặc dù chỉ hoạt động trong hơn 2 năm, nhưng các đội viên đội TNXP N21 đã vượt lên vô vàn khó khăn, gian khổ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba.
Công trình Bia lưu niệm được khởi công xây dựng có diện tích 200m2 với tổng vốn đầu tư 985 triệu đồng, dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối tháng 12 năm 2019. Đây là công trình lịch sử văn hóa có ý nghĩa quan trọng đánh dấu sự kiện ra đời của TNXP, của tuổi trẻ cả nước và ghi công xuất sắc của thanh niên Thanh Hóa, TNXP Thanh hóa anh hùng, lưu lại cho thế hệ hôm nay và mai sau nhớ về một Đội quân “không quân hàm” đã sống chiến đấu vì độc lập dân tộc. Đây cũng là nơi sinh hoạt truyền thống văn hóa lịch sử, kết nạp đoàn, đội và thăm viếng du lịch, dâng hương hoa nhân các ngày kỷ niệm 26/3, 15/7, 27/7 và các ngày lễ, tết…
Địa điểm Lễ xuất quân đội TNXP N21 đã được UBND tỉnh Thanh Hóa xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa.
Nguyễn Hiền
[i] Xe đạp Phượng Hoàng từng được ví là “Phượng hoàng vàng bay ra từ ổ rơm”, là một trong những nhãn hiệu nổi tiếng của dân tộc Trung Hoa, là một loại xe đạp nổi tiếng được tiêu thụ khắp Trung Quốc, xuất khẩu sang rất nhiều quốc gia và khu vực như Âu Mỹ, Nhật Bản, Đông Nam Á và châu Phi.
