Vừa bước chân vào hội trường nhà văn hóa UBND xã Nhật Tân, huyện Kim Bảng, Minh Khương ngồi ở hàng ghế thứ hai (chị mặc quân phục, đeo huân chương chỉnh tể) chạy lại ôm lấy tôi vừa nói vừa khóc:
– Cảm ơn chị Hoán, nhờ có chị mà…
Nghen ngào nói được ít câu rồi chị lại khóc… Tôi ôm lấy Khương vỗ nhẹ nhẹ vào vai:
– Sao! Mình có được làm gì đâu!
– Chị Hoán ơi! Hôm về mừng công C5 Hà Nam anh hùng chị bảo em ở Hà Nội em đã vào hội chưa, em chưa vào, chị bảo em… “ Không vào hội, không là hội viên là tự mình đánh mất cội nguồn…”
– Em đã làm đơn vào hội, sinh hoạt vui lắm chị ạ, em đã được nhận một sổ tiết kiệm 3.000.000đ trong chương trình “Dấu ấn tuổi xuân”, rồi gần đây em lại được tặng một chiếc quạt trị giá 700.000 đồng… Em ơi chị, ơn TNXP lắm.
– À! Ra là thế (lúc này tôi mới vỡ lẽ).
Khương kém tôi hai tuôi, cách đây 56 năm khi chúng tôi nhập ngũ chị là một cô gái xinh xắn có nước da trắng, mái tóc dài tới chân, đặc biệt có chiếc cổ cao 3 ngấn nên đại đội tôi ít người quên chị. 66 tuổi rồi chị chưa làm bà vì ba đứa con chị: Cô gái út ngoài 30 tuổi bị ung thư; cậu con trai thứ hai bị tâm thần phân liệt; cậu con trai thứ nhất ngoài 40 tuổi mải lo làm kinh tế phụ mẹ chăm bố yếu đau và hai em; chồng chị lại vừa qua đời năm nay.
TNXP chúng ta còn nhiều cảnh khó khăn và thương tâm lắm…
Gặp mặt đơn vị lần đầu 28- 6- 1992
***
Gần 30 năm nay cứ đến ngày 28/6 hàng năm anh chị em cựu TNXP của đơn vị C452, C351 (Kim Bảng), C353 (Duy Tiên) của Hà Nam lại quây quần bên nhau ôn lại truyền thống của đơn vị. Nhiều người trong chúng tôi đã coi ngày 28/6 như ngày giỗ cha, giỗ mẹ. Kể cũng hơi thái quá song thực ra đó là một ngày thiêng liêng, một ngày trọng đại, một ngày khai sinh ra đơn vị mình mà cội nguồn của nó, thanh danh của nó gắn với số phận, bước đi sự trưởng thành của mỗi con người (28/6/1965- 28/6/2021).
Các anh các chị ôm lấy nhau, nước mắt không tràn mi như lần gặp lại đầu tiên nhưng vẻ mặt xúc động thì chẳng ai cần dấu diếm. Mái đầu bạc thêm bên mái đầu bạc, họ ôn lại những kỷ niệm của cái thời các cô gái chàng trai miền quê Hà Nam bên dòng sông Đáy nên thơ đã vinh dự được thực hiện chiến dịch “Chọc thủng Trường Sơn, mở đường thắng lợi” mở đường 20 Quyết Thắng. Với những đêm san lấp hố bom, giữ tuyến, thông xe. Đói gạo, đói muối, sốt rét rừng không làm họ nhụt chí “Đâu cần thanh niên có”.
Ban liên lạc C452
Những câu thơ: “Đẹp gì bằng đỉnh Trường Sơn/ Tuyến ta uốn khúc mây vờn đón xe/ Mưa đông rồi lại nắng hè/ Tuyến ta phẳng đẹp chờ xe tiến vào/ Đường em như dải lụa đào/ Hai mươi bốn tiếng lúc nào cũng thông…” đã được chị Thùy Mái tuổi hơn 80 chuyển thành những làn điệu chầu văn của Hà Nam thật ngọt ngào. Anh Hạ, anh Giáo, anh Liên… đọc những vần thơ tự sáng tác nói về đường 20 Quyết Thắng, về tri ân đồng đội. Chị Hoa đọc những trang nhật ký viết từ Trường Sơn những ngày mở đường.
Tôi nhớ cách đây 5-7 năm về trước, lúc nào về với đơn vị là thầy giáo TNXP Phạm Bác Chức – nhà thơ với bút danh Phạm Lê – cũng mang về cho chúng tôi nhiều quyển thơ nói về con đường Trường Sơn vĩ đại: “Viết từ Trường Sơn”, “Với em chiều heo may”, “Trường Sơn ngày ấy”.
Tuy bận rất nhiều công việc, anh Nguyễn Xuân Dậu – nguyên phó Vụ trưởng của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao – cũng về với chúng tôi. Anh mang đến cho chúng tôi hiểu thêm các văn bản, pháp quy nói về TNXP, hỗ trợ cho đơn vị nhiều phần quà để xây dựng quỹ nghĩa tình đồng đội…
Các anh chị ở xa như chị Xuyên (Hưng Yên), chị Chung (TP Hồ Chí Minh), anh Thanh (Long Khánh)… không về được, những năm lẻ đều gọi điện về và gửi quà chúc mừng. Vài năm nay tuổi cao, sức yếu chúng tôi vẫn tổ chức gặp mặt để được chia sẻ niềm vui nỗi buồn với nhau, chụp ảnh lưu niệm, ăn với nhau một bữa cơm nhẹ nhàng (hai năm nay do dịch Covid- 19 không hội ngộ được nhưng Ban liên lạc C452 vẫn thực hiện nhiệm vụ nghĩa tình, tri ân đồng đội).
… Những kỷ niệm của một thời tuổi trẻ cứ ùa về rất gần, rất nguyên sơ trong chúng tôi. Nó mãi là động lực tinh thần để chúng tôi đứng vững trong mọi khó khăn của cuộc sống hôm, giữ vững phẩm chất anh hùng của Lực lượng TNXP Hà Nam.
Cội nguồn của cuộc sống hôm qua, hôm nay và ngày mai các anh các chị mãi mãi là đội viên TNXP của Đại đội 5, Đội 25 anh hùng; trường tồn trong huyền thoại Đường Hồ Chí Minh và mãi mãi là những người con kiên định của quê hương “Hà Nam đất mẹ anh hùng”.
Tạ Thị Hoán
Chủ tịch Hội Cựu TNXP huyện Kim Bảng, Hà Nam
