Tản văn
Mờ sáng, giúp vợ đẩy chiếc xe ra trước cổng để bà ấy đi làm, chợt cơn mưatừ đâu ập tới. Mưa gì mùa này mà to quá nhỉ, ướt hết cả đầu. Lật đật thục mạng chạy vào nhà chờ cho hết mưa. Cháu ngoại “Cu Mầm” mang áo mưa lon ton chạy ra, đầu đội chiếc mũ cối bộ đội cũ. Mũ và áo mưa đây ông. Trông ngộ nghĩnh làm sao. Ngắm trời, bần thần, nhớ những ngày tuổi thơ đến vô cùng…
Tuổi thơ ta trải nhiều những cơn mưa đông mưa lạnh buốt và thiếu thốn, ta lùng bùng trong cái áo tơi của bà đi chăn trâu, đi mót lúa. Buổi sáng như sáng hôm nay, cả nhà quây quần bên nồi khoai xéo. Xúc, nắm cùng ăn. Khoai khô khốc, bột quá mắc cứng cổ nuốt không vào. Chị Lý bảo thà nhịn đói còn hơn. Chị cầm nón băng băng qua làn gió vu vu và cái rét dưới tám độ hướng cánh đồng trũng trước làng. Đang là mùa cấy…
Những chiều lạnh lẽo, gió hiu hiu, ta ta cùng bạn gom lá, trái phi lao đốt lửa nướng cua, nướng cá. Mùi thơm bay lên tỏa khắp cánh đồng. Bụng đói càng thêm đói. Mảnh ao trước nhà ngập nước, chuồn chuồn bay dập dìu, ếch nhái kêu uôm uôm, bên con đường đất nhỏ nhão nhoét trơn trượt. Chú Tần thả cần câu, đầu lưỡi mắc con dế cốc bé xíu ngoe nguẩy, nhấp nhấp đầu cần. Một chú cá lao lên đớp. Bóc!… Giật mạnh, chú cá treo lên lắc qua, lắc lại. Chú Tần câu rất giỏi, lũ nhóc chúng tôi đừng quậy phá có hôm chú câu được cả mấy chục con, tràu, rô, mương… có đủ. Mẹ đi làm về qua, thấy mớ cá tươi ghé vào mua luôn. Tiền thì nợ, vụ gặt trả cùng được. Chú Tần cười khà khà, nghèo giống nhau cả, nên thương yêu, chia sẽ đến vô cùng… Bữa cơm chiều lại có thêm dĩa cá kho nóng hổi. Cá nướng rồi mới kho nên dai dai giòn giòn, thơm phức cứ quấn mãi nơi đầu lưỡi để bây giờ ta có đi muôn nơi, nếm muôn thứ sơn hào hải vị vẫn không tài nào quên được cái hương vị cá kho quê nhà ấy.
Cá kho quê ta đúng là ngon thật. Đói càng ngon hơn. Như cha ta thường hỏi “Cái gì ăn ngon nhất?”. Và rồi câu trả lời cuối cùng của ông là “cái đói”. Nghĩ lại bây giờ càng thấm thía. Ôi cuộc sống, “cuộc sống thật vi diệu”! Ta bây giờ thức ăn tràn lan, nghĩ không biết ăn gì cho ngon miệng, ăn gì cho thích thú. Giá mà có cơm trắng, cá kho quê mùa ngày xưa thì thú vị biết bao.
Trời tạnh mưa, ta đa sầu đa cảm quá, bật cười với chính mình. Ôm Cu Mầm hôn mấy cái. Háu ăn và ham chơi là ông của cháu ngày xưa. Cháu yêu ơi! Cháu rồi cũng sẽ nghĩ về tuổi thơ xưa như ta ấy thôi mà…
Phú Yên 14/01/2020
Nguyễn Bá Thuyết – Quang Chiêm
